• • خریداران شخصی یا صمیمی^[۳۰] : خریدارانی که در پی ایجاد یک رابطه اجتماعی بین خود و فروشندگان در محل خرید هستند . این گونه بیشتر علاقه مند به ایجاد رابطه با خریداران هستند و کمتر به انتخاب کالا یا قیمت‌ها اهمیت می‌دهند . این شاید اولین دید به فراغت در خرید باشد .

  

• • خریداران قومی^[۳۱] : همیشه به خرید در فروشگاه های خاصی مثل مغازه های خانوادگی احساس تعلق دارند زیرا بر خلاف فروشگاه های بزرگ همه چیز در ان منظم است . اغلب این نوع خرید در عوض داشتن انتخابی گسترده تر و قیمت های پایین تر انجام می شود .

• خریداران بی علاقه^[۳۲] که عملا خرید را دوست ندارند . مکان خرید اهمیتی ندارد زیرا به نظر آن ها خرید فعالیتی است طاقت فرسا که بدون توجه به مکان ان باید انجام گردد .

۲-۴-۱-۳-۲ گونه شناسی لسر و هیوگ

لسر و هیوگ(۱۹۸۶) در تحقیق خود در زمینه خرید و سبک زندگی در جامعه مختلف ، چند نوع از خریداران را شناسایی کردند :

• • • خریداران غیر فعال : کسانی که سبک زندگی و علایق خرید محسوسی دارند . آن ها به ندرت خود را درگیر خرید های بیرون از خانه می‌کنند و هیچ گونه علاقه ای به خرید ندارند . برای خریداران غیر فعال نسبت به ‌گروه‌های خریدار دیگر قیمت کالاها و انتخاب آن ها اهمیت کمتری دارد .

  

• خریداران فعال : به سبک زندگیشان توجه بیشتری می‌کنند و بیشتر درگیر فعالیت‌های بیرون از خانه هستند . این گروه از خریداران اقدام به خرید محصولاتی می‌کنند که بخشی از آن ها باید به وسیله خود خریدار تکمیل گردد مانند مواد اولیه صنایع دستی

این گروه که متعلق به طبقات متوسط هستند ، از چانه زدن بر سر قیمت لذت می‌برند و به دنبال کالاهایی هستند که نشانگر موقعیت اجتماعی بالاتری باشد .

• • خریداران خدمت گرا : کسانی که توجه زیادی به کیفیت خدمات فروشگاه ها دارند . آن ها به دنبال کارکنانی صمیمی و یاری رسان هستند . آن ها بیشتر تمایل دارند تا در ازای خدمات بیشتر قیمت بالاتری بپردازند و به مشتریان وفاداری تبدیل شوند .

• • خریداران سنتی : خریدارانی که متمایل به خرید بیرون از خانه هستند و اقدام به خرید کالاهایی می‌کنند که بخشی از آن ها باید به وسیله خود خریدار تکمیل گردد .

• • خریداران وفادار فرعی : آن ها دوست دارند جزو اولین خریداران یک کالا باشند و همیشه به خرید کالاهای جدید تمایل نشان می‌دهند .اقدام به خرید کالاهایی می‌کنند که بخشی از آن ها باید به وسیله خود خریدار تکمیل گردد و فعالانه در جستجوی اطلاعات هستند . این گروه تمایل کمتری به حضور در اجتماع و معاشرت دارند ازین رو بیشتر به خرید اینترنتی و کاتالوگی متمایل هستند .

• • خریداران قیمت گرا : اگاهی وسیعی از قیمت کالاها دارند و حاضرند برای یافتن معاملات مناسب جستجوی فراوانی داشته باشند . خریداران قیمت گرا از انجا که به صرفه جویی پولشان می اندیشند به کیفیت کالاها و خدمات اهمیتی نمی دهند .

• • خریداران موقتی : در مراحل اولیه زندگی خانوادگی خود قرار دارند و الگوهای مصرفی و زندگی آن ها هنوز در مراحل اولیه شکل گیری است .

• • خریداران راحت طلب : خواهان راحتی در خرید هستند و به قیمت‌ها و خدمات توجه زیادی ندارند .

• • خریداران کوپنی (تخفیفی) : در هنگام تصمیم گیری برای خرید به شدت به کوپن و تبلیغات وابسته هستند . آن ها تمایل دارند که بی تحرک باشند و علاقه کمتری به خرید کالاهایی مثل مواد اولیه کارهای صنایع دستی و طراحی دارند که بخشی از آن ها باید به وسیله خود خریدار تکمیل گردد .

• خریداران خلاق : بیشتر از طبقات بالای اجتماع هستند و به خرید کالاهای جدید تمیل دارند .

۳-۴-۱-۳-۲ گونه شناسی فین و همکاران

فین و همکاران (۱۹۹۴)^[۳۳] بر اساس تحقیق در مرکز خرید وست ادمونتون پنج گونه از خریداران این مرکز بزرگ را شناسایی کردند :

• • نوع اول خریداران معمولی که به دنبال خرید یک کالای خاص از یک فروشگاه خاص هستند

• • نوع دوم خریداران چند منظوره هستند . کسانی که قصد خرید بیش از یک کالا را از یک فروشگاه دارند .

• • نوع سوم خریداران فراغتی که هدف آن ها از خرید بیشتر گشت و گذار و سرگرمی است .

• • نوع چهارم مصرف کنندگان اجتماعی که برای نشان دادن مرکز خرید یا برای ملاقات کسی به انجا می‌روند .

• نوع اخر خریداران ترکیبی که از خرید چندین منظور دارند که شامل خرید یک کالای خاص ، تماشا کردن ، سرگرمی ، نشان دادن مرکز خرید به کسی و یا خوردن غذا می شود .

۴-۴-۱-۳-۲ گونه شناسی بلاچ و همکاران

علاوه بر این دسته بندی دسته بندی بلاچ و همکاران (۱۹۹۴) ^[۳۴] نیز به دسته بندی خریداران مراکز خرید می پردازد .

• • نوع اول مشتاقان مراکز خرید هستند که درگیر خرید های فراوان ، استفاده از خدمات و فعالیت‌های دیگر هستند . این افراد به مرکز خرید به عنوان یک جاذبه مهم می نگرند و نقش زیادی در ساختمان این مراکز ایفا می‌کنند .

• • نوع دوم سنت گراها هستند که از مراکز خرید عمدتاً برای خرید اجناس مغازه ها و بهره مند شدن از مزایای خدماتی خاصی بازدید می‌کنند .

• • نوع سوم از خریداران مراکز خرید تمایل رفتار زیادی به گذران وقت در مراکز خرید به خوردن و خواندن مشخص می شود .

• نوع چهارم حداقل گراها که حداقل حضور در مراکز خرید را دارند . حداقل گرا ها تمایلی به رفتن به مراکز خرید و علاقه ای به اجتماعی بودن ندارند و خود را درگیر تماشا کردن مغازه ها ، خوردن یا خدمات و فعالیت‌های دیگر نمی کنند

۵-۱-۳-۲ خرید کارکردی

خرید با مقاصد فایده گرایانه را می توان از چهار دیدگاه بررسی کرد :

هم راستا با دیدگاه خرید برای تفریح در مدل خرید تفریحی جکسون ^[۳۵](۱۹۹۱) مردم غالبا به خرید اقلامی می پردازند که در هنگام سفر به آن ها نیاز دارند و این اقلام را قبل از سفر خریداری می‌کنند . لباس شنا ، کرم ضد افتاب برای یک سفر ساحلی ، پوتینهای پیاده روی و کیسه خواب برای یک سفر ماجراجویانه به کوهستان و دوربین ، حشره کش و کلاه برای عبور از جنگل‌های بارانی خریداری می شود . بر اساس یک نظر سنجی ‌در مورد سفر که توسط سازمان مسافرت امریکا(۲۰۰۰) انجام شده تقریبا نیمی از مسافرانی که سال قبل سفر کرده بودند ، خریدهای قبل از سفر انجام داده بودند که ۶۶ میلیون امریکایی را شامل می شود . دوربین ، اسباب سفر ، لوازم اردو زدن ، تلفن همراه و اسباب شکار از رایج ترین اقلام خریداری شده به حساب می ایند

در دیدگاه دوم شرایط مقصد می‌تواند باعث شود مردم اقلامی که ماهیت فایده گرایانه دارند بخرند مانند خوار و بار این کالاها بعضا در مقصد مورد استفاده قرار می‌گیرد و بعد از استفاده دوباره به خانه بازگردانده می شود . بعضی وقتها ، این نوع خریدها در مکانهایی انجام می شود که برای ساکنان بومی بیشتر از گردشگران مناسب هستند(سوپرمارکتها و مراکز خرید بزرگ) .