اکثر تحقیقات در زمینهی خرید تفننی در آمریکا صورت گرفته است. این سئوالاتی را در بارهی تعمیمپذیری نظریه و یافته های موجود مطرح میکند. تحلیلهای اقتصادی پشتیبان این نظر است که دنیا به سمت یک زیرساخت خرید تفننی مشابه آمریکا حرکت میکند. این نشان میدهد که افزایش درآمد، اعتبار مصرفکنندگان، ارتباطات و ابتکارات فروشگاهی سبب تبدیل بازارها به محلهایی برای خرید تفننی خواهد شد. تلفیق عوامل فرهنگی در تحلیلها نشان میدهد که باید در تعمیم نتایج حاصل از آمریکا محتاط بود. بسیاری از مصرفکنندگان آمریکا خودمختاری اقتصادی قابل توجهی دارند و در سنین پایین به آزادی شخصی دست مییابند. عموماً آن ها در هجده سالگی برای کار یا دانشگاه از خانه خارج میشوند و با آنکه در برخی از موارد زندگی در خانواده گسترده مشاهده میشود، ولی حالت معمول آن به این صورت نیست. همچنین، مهاجرت منطقهای فرزندان بزرگسالان متأهل و مجرد شایع است. لذا هزینه کردن فامیلی و هنجار و روشهای خرید بر اثر فاصله تضعیف میشود و مصرفکنندگان هر کدام آزادی بیشتری برای عمل بر اساس تفنن دارند (Rook, 2000, 328-333).
نتایج تحقیقات بازاریابی اخیر نشان داده که خرید تفننی مانند خرید برنامهریزی نشده میباشد. با این وجود در ادبیات موجود شاخ و برگ زیادی برای آن تشریح شده است. بر این اساس خرید تفننی برنامهریزی نشده است در حالی که خرید تفننی چیزی بیش از خرید برنامه ریزی نشده میباشد، که شامل تجربه برای انگیزهای جهت خرید میباشد. این انگیزه به صورت اتفاقی و شدید احساس میشود و اغلب غیر قابل مقاومت میباشد. روک در سال ۱۹۸۷ خرید تفننی را چنین تعریف میکند که وقتی «یک خریدار نوعی تجربه اتفاقی، انگیزهای اغلب قدرتمند و پایدار برای خرید فوری چیزی را داشته باشد». بیتی و فرل این تعریف را کمی توسعه داده اند: خرید تفننی نوعی خرید اتفاقی و فوری که بدون هیچ گونه علاقه قبلی به خرید و بدون تمایلی برای خرید نوعی کالای خاص یا برنامهای برای خرید صورت میگیرد. رفتار واقعی زمانی بعد از تجربه یک انگیزه برای خرید رخ میدهد و اغلب خودبخودی و بدون عکس العملهای متعدد میباشد. این نوع از خرید شامل خرید مواردی که یکباره به ذهن خطور میکند نمیباشد، چرا که این گزینه ها مربوط به ذخیره خانه میباشد (Beatty and Ferrell, 1998,169-191).
وین برگ و گاتوالد[۲۱] در سال ۱۹۸۲ بیان میکنند که «این امکان وجود دارد تا تصمیم و رفتار به صورت جداگانه انجام گیرد». بنابرین، احساس انگیزش برای خرید تفننی حالتی از تمایل است که تحت شرایط خاصی ایجاد میشود. آشکار است که در چنین مواقعی یک فعالیت تفننی اتفاق میافتد. بر اساس ادبیات موجود، این حالت ناخودآگاه و اتفاقی میباشد. خرید تفنی آخرین متغیر وابسته در مدل ما میباشد. که شامل خرید واقعی کالا یا انجام و اجرای انگیزه میباشد. صراحتاً، بیش از انگیزه هایی که تجربه شدهاند، تمایل به بکارگرفتن در خرید تفننی افزایش مییابد (Ibid).
۲-۶- خرید تفننی و نظریه ها
بسیاری از اصول و قواعدی که در پس زمینه کار ما در مورد جستجو انگیزه و انگیزش برای خرید تفننی وجود دارد، از نظریه تأثیرپذیری محیط فیزیکی استخراج شده است. روک در سال ۱۹۸۷ پیشنهاد کرد که خریداران دارای بیشترین مشکل زمانی بازدارنده در انگیزش برای پیدا کردن کالای مورد نظرشان میباشند. بعدها هوچ و لوون اشتاین[۲۲] در سال ۱۹۹۱ چنین عنوان کردند که وقتی علاقهای به وجود آید، نقاط مرجع خریدار تغییر خواهد نمود. بنابرین مواجه شدن با جستجوی درون فروشگاه همراه با کالاهای مورد علاقه خواهد بود، کالاهایی که انگیزه برای خرید را ایجاد میکنند و مشکل است که به علت مجاورت فیزیکی مانعی به وجود آید. همچنین اذعان کردند که خرید، خرید بیشتری را به همراه میآورد. این موضوع نشان میدهد که انگیزه های اضافی سریعتر از انگیزه های قبلی عمل میکنند(Jaeha Lee, 2008, 45) .
نوشته های مربوط به روانشناسی نشان میدهد که وقتی کسی در حالت روحی مساعدی باشد بیشتر رفتار مناسبی از وی سر میزند. یافته های آزمایشگاهی نشان میدهد که حالت روحی مثبت موجب میشود که افراد رفتارهای مناسبتری از خود داشته باشند (Ibid).
دو متغیر اختلافات فردی مشخص شده که بر سایر متغیرهای خرید تأثیرگذار میباشند: لذت خرید و تمایل به خرید تفننی. اولین مورد پیشتر به خرید تفننی مربوط نمیشد، و آن را این گونه تعریف کردهاند، مطلوبیتی است که در فرایند خرید کسب میشود (Ibid).
این متغیر به عنوان متغیر تفاوت فردی شناخته شده است. به عنوان مثال بلنگر و کورگانکار[۲۳] در سال ۱۹۸۰ افرادی را شناسایی نمودند به عنوان “خریداران تفریحی” که از این نوع خرید لذت میبردند، یاد کرد. آن ها به این نتیجه رسیدند که این خریداران زمان بیشتری را برای خرید سپری میکنند و بیش از آنکه چیزی را بخرند به جستجوی درون فروشگاه برای خرید میپردازند (Darden & Barbin, 1994, 101-107).
دومین متغیر اختلافات فردی تمایل به خرید تفننی[۲۴] میباشد، که تمایل طبیعی افراد به خرید تفننی را نشان میدهد. ادبیات موجود از این نظریه حمایت میکند که افراد در این متغیر به صورت متفاوتی کارهایشان را انجام میدهند (Rook and Fisher, 1995, 308). تمایل به خرید تفننی به عنوان زیرشاخه تفننی بودن دیده شده که توسط گربینگ و همکارانش در سال ۱۹۸۷ این گونه تعریف شده «تمایلی به عکسالعمل سریع در رابطه با انگیزه داده شده، بدون تأمل و ارزیابی فراوانی آن».