- روش فعالیت ها: این روش مانند روش معاملات است. با این تفاوت که به جای معاملات، اثر هر فعالیت بر دارایی ها و بدهی ها اندازه گیری می شود. از آنجایی که اثر بسیاری از فعالیت ها بر دارایی ها و بدهی ها در حال حاضر قابل اندازه گیری نمی باشد، این روش تنها از نظر تئوری مطرح بوده و در عمل مطرح نشده است (شباهنگ، ۱۳۸۹).
۲-۱-۲ اهداف گزارشگری سود
شرکت ها باید در پایان هر دوره فعالیت صورت های مالی اساسی تهیه نمایند. یکی از این صورت‌های مالی صورت سود و زیان است که آخرین رقم آن سود واحد تجاری است. در واقع سود از جمله برترین شاخص های اندازه گیری فعالیت های واحد اقتصادی است (ثقفی و آقایی، ۱۳۷۳، ص۵). با توجه به اهمیت و کاربردهای مختلف سود اهداف گزارشگری سود شامل موارد زیر است:
۱- سود به عنوان مبنایی برای محاسبه مالیات و توزیع مجدد ثروت بین افراد است.
۲- سود به عنوان راهنمایی مورد تصور است که بر اساس آن سیاست های مربوط به سود تقسیمی و نگهداری سود تدوین می شود.
۳- سود را به عنوان شاخصی از بیشترین مبلغی می دانند که می‌تواند به صورت سود تقسیمی یا در شرکت سرمایه گذاری می شود.
۴- سود به عنوان راهنمایی برای سرمایه گذاری و تصمیم گیری مورد توجه قرار می‌گیرد. معمولاً چنین فرض می شود که سرمایه گذاران می کوشند بازده مبلغی را که سرمایه گذاری می‌کنند به حداکثر برسانند.
در واقع سرمایه گذاران به دنبال سهام شرکت هایی هستند که از توان سودآوری بالایی برخوردارند و حاضرند سهام این شرکت ها را به قیمت بالاتری خریداری کنند. البته با توجه به درجه ی قابل قبولی از ریسک، سود به عنوان یک ابزار یا وسیله پیش‌بینی کننده به حساب می‌آید که افراد را در امر پیش‌بینی سودها و رویدادهای اقتصادی آینده یاری می‌دهد. سود معیاری است که از مباشرت مدیریت بر منابع شرکت و کارایی در به انجام رساندن امور شرکت است؛ به طوری که هیئت استاندارد های حسابداری مالی این موضوع را بدین صورت ارائه کرده‌است « یکی از هدف های صورت های مالی این است که در مورد قضاوت درباره توانایی مدیریت ازنظر استفاده بهینه یا اثربخش از منابع شرکت و جهت دادن به عملکرد در راستای دستیابی به هدف اولیه شرکت که با گذشت زمان بالاترین مقدار نقدینه مالکان بازگردانده می شود، اطلاعاتی مفید ارائه نماید. گزارشگری سود می‌تواند به عنوان ابزاری باشد تا مدیریت بر اساس آن در مورد آینده برنامه ریزی نماید(هشی و همکاران، ۱۳۸۸، ص۳۷).
۲-۱-۳ پیش‌بینی سود و استفاده کنندگان پیش‌بینی
پیش‌بینی عنصر کلیدی در تصمیمات اقتصادی است. سرمایه گذاران، اعتبار دهندگان، مدیریت و سایر اشخاص در تصمیم گیری های اقتصادی خود متکی به پیش‌بینی ها و انتظارات هستند. برای مثال یک سرمایه گذار در تصمیماتی همچون خرید، فروش یا نگهداری سهام، مایل است از زمان و میزان سودهای تقسیمی و ریسک آن ها مطلع باشد. برای آگاهی از این گونه خصوصیات سودهای تقسیمی آتی که از قبل و با دقت کامل میسر نیست، به ناچار به پیش‌بینی روی می آورد. اعتبار دهندگان نیز به سود آتی شرکت علاقمند هستند. هر قدر میزان سود پیش‌بینی شده شرکت بیشتر باشد احتمال بیشتری وجود دارد که اعتبار دهندگان اصل و بهره ی اعتبار اعطایی را در سررسیدهای مقرر دریافت دارند. مهمترین منبع اطلاعاتی سرمایه گذاران، اعتبار دهندگان و سایر استفاده کنندگان از اطلاعات شرکت ها پیش‌بینی های سود ارائه شده توسط شرکت ها در فواصل زمانی معین است. البته برای اعتبار دهندگان این امکان وجود دارد که برای بررسی اعتبار شرکت ها و یا طبق قراردادهایی که با شرکت منعقد می‌کنند، اطلاعات خاصی را از شرکت بگیرند.
ولی مهمترین منبع اطلاعاتی سرمایه گذاران، اعتبار دهندگان و سایر استفاده کنندگان از اطلاعات شرکت ها (در بورس اوراق بهادار) پیش‌بینی های سود ارائه شده توسط مدیریت شرکت ها در فواصل زمانی معین است. پیش‌بینی سود باید اطلاعاتی فراهم کند که منطقی و به موقع باشد تا بتواند نیازهای اطلاعاتی استفاده کنندگان را به نحو مناسبی برطرف نماید (هشی و همکاران، ۱۳۸۸، ص ۳۷).
انجمن های حرفه ای حسابداری در برخی از کشورها در جستجوی یافتن مبانی رضایت بخشی برای تهیه و ارائه پیش‌بینی های مالی هستند. در سال ۱۹۷۲ در تحقیق که توسط انجمن حسابداران خبره کانادا انجام شد، اسکینر هدف حسابداری را انتقال اطلاعات مربوط با توجه به نیازهای استفاده کنندگان بیان کرد. در سال ۱۹۷۳ نیز یک گروه تحقیقاتی از انجمن حسابداران رسمی آمریکا به سرپرستی تروبلاد اظهار داشتند که هدف اصلی صورت های مالی ارائه اطلاعات مفید برای اتخاذ تصمیمات اقتصادی است. در سال ۱۹۷۵ کمیته نظارت بر استانداردهای حسابداری انگلیس بیان داشت: به عنوان یک دیدگاه اساسی، گزارش های ارائه شده از سوی شرکت ها باید تا حد امکان نیازهای اطلاعاتی استفاده کنندگان را برآورده سازد.
در همه ی این بیانیه ها اهداف گزارشگری مالی شامل ارکان معینی است. همگی آن ها گزارش اطلاعات را مورد بحث قرار داده و به ارائه اطلاعات سودمند و مربوط تأکید دارند تا در جهت تخصیص کارا و استفاده اثربخش از منابع، اتخاذ تصمیمات و قضاوت در مورد عملکرد مدیریت مفید واقع شوند. این گروه از تحقیقات همچنین به طور غیرمستقیم به استفاده کنندگان اطلاعات اشاره می‌کنند. البته نظر هر یک از گروه‌های استفاده کننده با توجه به نیازهای اطلاعاتی آن ها نسبت به مسئله پیش‌بینی سود می‌تواند متفاوت باشد. این استفاده کنندگان در یکی از سه گروه زیر قرار می گیرند:
۱) گروه استفاده کنندگان ۲) گروه سهام‌داران اعم از سهام‌داران گذشته، حال، آینده و مشاوران آن ها ۳) گروه ذینفعان ویژه مثل رقبا، اعتبار دهندگان و سایر ذینفعان اقتصادی که تحت تأثیر افشای اطلاعات قرار دارند (قربانی، ۱۳۸۹، ص۱۲).
