الف) خرید هواپیمای دست دوم و از دست دادن امتیاز
امروزه کشورهای مختلف ضمن خرید هواپیمای مسافربری، امتیازاتی مانند ایجاد پایگاه تعمیر و نگهداری در کشورشان، تولید یا مونتاژ قسمتی از قطعات و مجموعه ها و یا مونتاژ تعدادی از هواپیماها را به خود اختصاص می‌دهند. بنابرین از هر خرید ارزی در فناوری هر صنعتی بایستی به انتقال دانش فنی و ابزاری جهت ایجاد اشتغال در کشور استفاده نماییم. متأسفانه با خرید هواپیمای دست دوم این امتیاز را از دست می‌دهیم (عمل نیک، ۱۳۸۳: ۵).
ب) برای تأمین قطعات هواپیمایی ممکن است با بعضی از کمپانی‌ها نتوانیم ارتباط برقرار کنیم که در این صورت از طریق شرکت‌های واسطه، قطعه مورد احتیاج تهیه می‌گردد و این مسأله باعث می‌شود که قطعات با
قیمت بیشتری خریداری شود.
۲-افزایش جمعیت مسافران متقاضی سفر با هواپیما
طبق پژوهش‌های انجام شده توسط وزارت راه و۱۴ درصد مردم، هواپیما را به عنوان – ترابری تقریباً ۱۵ وسیله مسافرت انتخاب می‌نمایند. در ایران تقریباً بین ۱۰ تا ۱۱ میلیون نفر مسافر متقاضی سفر با هواپیما وجود دارد.
شایان ذکر است که در ایران از هر هواپیما به طور متوسط در ۲۴ ساعت، بین ۷٫۵ تا ۸ ساعت استفاده می‌گردد. ولی این مدت استفاده از هواپیماها در کشورهای پیشرفته در این صنعت تا ۱۲ ساعت است (گزارش عملکرد هواپیمایی جمهوری اسلامی ایران، ۱۳۸۴).
۳- روی آوردن به خرید هواپیمای توپولف روس
سیستم تعمیر و نگهداری هواپیما در شرکت هواپیمایی جمهوری اسلامی بر اساس هواپیمای ایرباس و بویینگ برنامه ریزی شده است. بنابرین تغییر این سیستم احتیاج به صرف هزینه، آموزش نیروی انسانی (خلبان، کادر فنی و… ) دارد و دوباره باید از صفر شروع کنیم، زیرا در مورد آن هواپیماها هیچ شناختی نداریم. از طرف دیگر، موتورهای بعضی از هواپیماهای روس با شرایط آب و هوای ایران سازگاری ندارد.
۲-۲۱ دفتر خدماتی- مسافرتی مشهد (سفرگذاری‌ها)
بر اساس آمار و اطلاعات اخذ شده از سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان خراسان رضوی، تعداد ۱۶۸ واحد دفتر خدمات مسافرتی در شهر مشهد در پایان سال ۱۳۸۵ فعالیت داشته که از این تعداد بیشترین نسبت آن ها (۳۰ درصد) یا ۵۲ واحد، فقط دارای مجوز تورگردانی زیر نظر سازمان میراث فرهنگی بوده و بقیه با نسبت کمتر دارای مجوزهای مختلف از سازمان‌های گوناگون بوده اند؛ به طوری که بخشی زیر نظر سازمان هواپیمایی کشور، فروش بلیط هواپیما، بخشی دیگر زیر نظر سازمان حج و امور خیریه (بگزار کنندگان سفرهای زیارتی) و بخش دیگر زیر نظر شرکت رجاء (فروش بلیط قطار) فعالیت داشته‌اند.
بنابرین تعداد مراکز مدیریتی، ضمن انجام امور موازی کاری سبب سرگردانی و به هدر رفتن سرمایه و نیروی انسانی و… در این زمینه شده است (سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان خراسان رضوی/ سازمان حج و زیارت، ۱۳۸۵).
فصل سوم: روش‌شناسی تحقیق
۳-۱– مقدمه
روش عبارت است از شیوه های درست انجام کار یا تبدیل نظریه به عمل با به کارگیری قواعد و قوانین و اصول معین و با ابزار مناسب. روش، فرآیندی از فعالیت‌های منظم و متوالی برای رسیدن به هدفی از پیش تعیین شده است. لذا موفقیت هر تحقیق در گرو برنامه‌ریزی و هدایت درست آن برای تحقق اهداف تعیین شده می‌باشد. بیان روشن و واضح روش و طرح تحقیق، معرفی کامل جامعه و نمونه‌آماری، معرفی متغیرها و نحوه اندازه‌گیری آن ها، معرفی دقیق ابزار جمع آوری داده ها و استفاده صحیح از روش‌های آماری و تجزیه داده ها، می‌تواند تضمینی برای اتمام یک تحقیق توام با موفقیت باشد. امید است با دقتی که محقق برای جهت‌دهی این تحقیق داشته بتواند با موفقیت به اهداف تحقیق برسد. این فصل به روش تحقیق، توصیف پدیده و تجربه رخ داده، جامعه و نمونه آماری، متغیرهای پژوهش، ابزار پژوهش، روش جمع آوری داده ها و روش‌های آماری پرداخته است.
۳-۲- نوع و روش تحقیق
با توجه به موضوع و فرضیه‌ها، تحقیق حاضر به لحاظ هدف از نوع کاربردی و از حیث روش توصیفی و زمینه یابی است. که اطلاعات آن به شیوه می‌دانی و غیر می‌دانی جمع آوری گردیده است، پژوهش گر در این تحقیق به منظور جمع آوری اطلاعات مورد نیاز خود و تکمیل پرسشنامه‌ها از شیوه پیمایشی استفاده نموده است. پژوهشگر در این تحقیق به بررسی نقش وجایگاه حمل ونقل هوایی در توسعه گردشگری مذهبی در کلان‌شهر مشهد (با تاکیدبرگردشگران خارجی) می‌پردازد. جهت کنترل متغیرهای مداخله گر زمان جمع آوری پرسشنامه‌ها محقق سعی کرده‌است تا آزمودنی‌ها هنگام پاسخ‌گویی در زمان کاری خویش نباشند و از وقت های آزاد استفاده شده است. برای کنترل طول زمان، پرسشنامه‌ها در مدت یک هفته توزیع و جمع آوری گردید. در این تحقیق همچنین برخی از متغیرهای مداخله گر مربوط به عکس العمل آزمودنی‌ها نسبت به شرایط و روش جمع آوری اطلاعات مانند اطمینان از محرمانه بودن اطلاعات که ممکن بود در میزان برگشت پرسشنامه‌ها اثر بگذارد به افراد نمونه آماری تضمین اخلاقی داده شد. (غلامرضا خاکی، ۱۳۷۸: ۱۹۳).
۳-۳- جامعه آماری
تحقیق علمی با هدف شناخت یک پدیده در یک جامعه آماری انجام می‌شود. به این دلیل موضوع تحقیق ممکن است متوجه صفات و ویژگی‌ها، کارکردها و متغیرهای آن باشد یا اینکه روابط بین متغیرها، صفات، کنش و واکنش و عوامل تأثیرگذار در جامعه را مورد مطالعه قرار می‌دهد. براین اساس جامعه آماری را می‌توان اینگونه تعریف کرد جامعه آماری عبارت است از کلیه عناصر و افرادی که در یک مقیاس جغرافیایی مشخص (جهانی یا منطقه‌ای) دارای یک یا چند صفت مشترک باشند. هدف محقق شناسایی جامعه و تعیین پارامترهای مربوط به آن است. برای این کار یا باید به کلیه افراد جامعه مراجعه کند و صفت یا ویژگی موردنظر تحقیق خود را در آن ها جویا شود یا باید تعدادی از افراد جامعه را مورد مطالعه قرار دهد و از طریق جمع کوچکتری و با روشی معین، پی به صفات و ویژگی‌های جامعه ببرد. بدیهی است اگر جامعه موردنظرکوچک و حجم و تعداد افراد آن کم باشد، می‌توان آن را به طور کامل مطالعه نماید. ولی اگر جامعه بزرگ باشد و امکانات و مقدورات وی اجازه ندهد؛ ناچار است از بین افراد جامعه تعداد مشخصی را به عنوان نمونه برگزینند و با مطالعه این جمع محدود، ویژگی‌ها و صفات جامعه را مطالعه کرده، شاخص‌ها و اندازه های آماری آن را محاسبه کند (جان بست [۱]، ۱۳۷۱ ۱۶۹).
در تحقیق حاضر با توجه به قلمرو زمانی و مکانی انجام تحقیق، در ابتدا به تعیین چار چوب دقیق جامعه آماری پرداخته، از اینرو جامعه آماری این تحقیق عبارت است از کلیه گردشگران مذهبی خارجی که در ۶ ماهه دوم سال ۱۳۹۱ از هواپیمایی آسمان جهت سفر به مشهد استفاده کرده‌اند. که حدوداً ۱۰۰۰ نفر می‌باشد . از اینرو قلمرو های جامعه آماری به شرح زیر است.
قلمرو زمانی قلمرو زمانی تحقیق حاضر سه ماهه اول سال ۱۳۹۲ می‌باشد.
قلمرو مکانی قلمرو مکانی تحقیق ترمینال مسافران خارجی هواپیمایی آسمان در شهر مشهد می‌باشد.
قلمرو موضوعی قلمرو موضوعی تحقیق نقش وجایگاه حمل ونقل هوایی در توسعه گردشگری مذهبی در کلان‌شهر مشهد (با تاکیدبرگردشگران خارجی) می‌باشد.
