گر چه تلاش همه‌ دست‌اندرکاران این امر خطیر بر آن بوده است که به اصول حاکم بر فرایند تولید وفادار بمانند، ولی تنگناها و محدودیت‌های علمی و کارشناسی، فقدان پیشینه تولید برنامه‌ درسی ملی کشور و فراتر از آن تفاوت‌های بنیادین گفتمان غالب در عرصه‌ علوم تربیتی با مبانی فلسفه‌ تربیتی اسلام، چالش‌های جدی را در جریان تولید این سند برانگیخته است. پدیدآورندگان این سند با وقوف کامل ‌به این تنگناها و با دغدغه نسبت به تمهیدات و پشتیبانی‌های کافی برای تحقق برنامه، برآن‌اند که آن چه طراحی و تولید شده است، تنها گام نخست برای چرخش وضعیت موجود به سمت مطلوب تلقی می‌شود و قطعاً کلام آخر نیست.

با توجه به مشارکت گسترده‌ کارشناسان، صاحب‌نظران و متخصصان در تولید این سند و به خصوص هم‌فکری و حضور جدی مدیران و کارشناسان سطوح صف و ستاد آموزش و پرورش، می‌توان این طرح را محصول تحول خواهی و اشتیاق فرهنگیان دغدغه‌مند نسبت به اصلاح کاستی‌های کنونی دانست.

اهداف تولید برنامه‌ درسی ملی:

1. 1. تعیین رویکرد و اهداف برنامه‌ درسی در سطح نظام آموزشی، دوره های تحصیلی و حوزه های یادگیری؛

1. 1. تعیین منطق، جهت‌گیری‌ها و ابعاد هر یک از حوزه های یادگیری؛

1. 1. تعیین اصول، سیاست‌ها و فرایند تدوین برنامه‌ درسی؛

1. 1. تعیین اصول، سیاست‌ها و فرایند اجرای برنامه‌ درسی؛

1. 1. تعیین اصول و سیاست‌های ناظر بر مواد و منابع آموزشی؛

1. 1. تعیین ساختار، اصول، و فرایند ارزش‌یابی و اصلاح برنامه‌ درسی؛

1. تعیین و تبیین نظام برنامه‌ریزی درسی کشور.

اصول حاکم بر فرایند تولید برنامه‌ درسی ملی:

1. 1. اصل رعایت مبانی اسلامی تعلیم و تربیت، دیدگاه‌های حضرت امام و مقام معظم رهبری؛

1. 1. اصل مشارکت و بهره‌گیری از صاحب‌نظران حوزه و دانشگاه، کارشناسان و فرهنگیان در همه‌ سطوح صف و ستاد؛

1. 1. اصل تعامل فعال با نهادهای فرابخشی؛

1. 1. رعایت آرمان‌گرایی، واقع‌بینی و آینده‌نگری به گونه‌ای هماهنگ و متعادل؛

1. 1. جامعیت، انسجام و هماهنگی در مؤلفه‌ها و عناصر سند؛

1. 1. توجه به ویژگی‌های بومی بودن، مستقل بودن و کارآمد بودن الگوی پیشنهادی در عین استفاده از همه‌ تجربه های موفق جهانی؛

1. 1. بهره‌گیری از تجارب، منابع و پژوهش‌های پیشین و پرهیز از دوباره کاری؛

1. 1. برنامه‌ریزی و فرهنگ سازی برای اجرا و اشاعه‌ یافته های مصوب به موازات تکمیل و پیشرفت طرح؛

1. وضوح و شفافیت و عدم ابهام و کلی‌گویی در سند.

۲- ۱۵سند تحول بنیادین آموزش و پرورش

تحقق ارزش ها و آرمان های متعالی انقلاب اسلامی مستلزم تلاش همه جانبه در ابعاد فرهنگی، علمی، اجتماعی، سیاسی و اقتصادی است. عرصه تعلیم و تربیت از مهم ترین زیر ساخت های تعالی همه جانبه کشور و ابزار جدی برای ارتقای سرمایه انسانی شایسته کشور در عرصه های مختلف است و تحقق آرمان های متعالی انقلاب اسلامی ایران مانند احیای تمدن عظیم اسلامی، حضورسازنده، فعال و پیشرو در میان ملت ها وکسب آمادگی برای برقراری عدالت و معنویت در جهان در گروه تربیت انسان های عالم، متقی و آزاده و اخلاقی است. تعلیم و تربیتی که تحقق بخش حیات طیبه، جامعه عدل جهانی و تمدن اسلامی ایرانی باشد. در پرتو چنین سرمایه انسانی متعالی است که جامعه بشری آمادگی تحقق حکومت جهانی انسان کامل را یافته است و در سایه چنین حکومتی ظرفیت و استعداد های بشر به شکوفایی و کمال خواهد رسید.

تحقق این هدف نیازمند ترسیم نقشه راهی است که در آن نحوه طی مسیر، منابع و امکانات لازم، تقسیم کار در سطح ملی و الزامات در این مسیر به صورت شفاف و دقیق مشخص شده باشد. در تهیه سند ملی تحول بنیادین آموزش و پرورش کوشش شده تا با الهام گیری از اسناد بالا دستی و بهره گیری از ارزش های بنیادین آن ها و توجه به اهداف راهبردی نظام جمهوری اسلامی ایران، چشم انداز و اهداف تعلیم و تربیت در افق ۱۴۰۴هجری شمسی تبیین شود. تحول بنیادین در نظام آموزش و پرورش مبتنی بر آرمان های بلند نظام اسلامی باید معطوف به چشم اندازی باشد که در افق روشن ۱۴۰۴، ترسیم گر ایرانی توسعه یافته با جایگاه اول اقتصادی، علمی و فناوری در سطح منطقه با هویتی اسلامی انقلابی و الهام بخش جهان اسلام همراه با تعاملی سازنده و مؤثر در عرصه روابط بین‌المللی است.

اگر چه در سه دهه گذشته تلاش های وافری از طرف مسئولان و دست اندرکاران نظام تعلیم و تربیت برای بهبود و اصلاح نظام آموزشی کشور به عمل آمد که خوشبختانه نتایج مثبت و مفیدی نیز برجای گذاشته است؛ ولی هنوز آموزش و پرورش با چالش های جدی روبه رو است و برون داد آن در طراز جمهوری اسلامی ایران و پاسخ گوی تحولات محیطی و نیازهای جامعه نمی باشد. از این روتاکیدات رهبر انقلاب اسلامی مبنی ‌بر ضرورت تحول بنیادی در آموزش و پرورش با تکیه بر فلسفه تعلیم و تربیت اسلامی- ایرانی و تدوین الگوی اسلامی- ایرانی برای تحول و پرهیز از الگوهای وارداتی، کهنه و تقلیدی محض، چراغ راه برون رفت از چالش های نظام آموزشی کشور است. خوشبختانه با درک ضرورت و اهمیت این امر و در پاسخ به ندای هوشمندانه رهبری معظم انقلاب اسلامی، طرح تدوین سند تحول بنیادین آموزش و پرورش در افق چشم انداز بیست ساله جمهوری اسلامی ایران پس از تدوین و تصویب در شورای عالی آموزش و پرورش در دستور کار شورای عالی انقلاب فرهنگی قرار گرفت و سرانجام پس از شکل گیری حلقه های کارشناسی- پژوهشی با مشارکت صاحب نظران حوزوی، دانشگاهی و مدیران و کارشناسان مجرب آموزش و پرورش و سایر دستگاه های ذی ربط، ضمن پایبندی به دیدگاه های امام خمینی و نظرات مقام معظم رهبری درباره تحول بنیادین نظام آموزشی و همسو با اسناد فرا دستی، از جمله سند چشم انداز بیست ساله کشور، سند مذکور به تصویب این شورا رسید.

۲-۱۶ چارچوب مفهومی پژوهش

هوش فرهنگی

ابزار تحلیل : فیش برداری

واحد تحلیل : جمله

روش : تحلیل محتوا

مؤلفه های (فراشناختی، شناختی، انگیزشی و رفتاری) هوش فرهنگی

مؤلفه های (فراشناختی ،شناختی، انگیزشی ورفتاری) هوش فرهنگی

سند برنامه درسی

سند تحول بنیادین

فصل سوم:

روش شناسی تحقیق

مقدمه

فصل سوم این طرح پژوهشی، به روش شناسی^[۵۹] تحقیق اختصاص دارد. روش شناسی علمی، نظامی است از قواعد و روش‌هایی که پژوهش بر آن بنا نهاده شده است و ادعاها ‌در مورد مسأله پژوهش مورد ارزشیابی قرار می‌گیرد. روش، لازمه دستیابی به دانش و ابزاری جهت حرکت از مجهولات به معلومات است. هدف از روش علمی، کشف حقیقت است. تحقیق از نظر روش شناسی، کاربرد روش های علمی در حل یک مسأله یا ‌پاسخ‌گویی‌ به یک سؤال می‌باشد. مراحل انجام تحقیق در شکل زیر نشان داده شده است. (شکل شماره۳-۱)

برای اینکه نتایج حاصل از تحقیق معتبر باشد، بایستی از یک روش مناسب در تحقیق استفاده شود، زیرا که انتخاب نادرست منجر به نتیجه گیری نادرست می شود. در این فصل ابتدا به بررسی روش تحقیق، روش های گرد آوری اطلاعات و جامعه آماری پرداخته وسپس پایایی و اعتبار ابزار سنجش مورد بررسی و روش های آماری تحلیل داده ها بیان می شود.

۳-۱روش پژوهش