انگیزش نمی­تواند از چارچوب اجتماعی که آن را احاطه ‌کرده‌است جدا شود. در درون هر جامعه، یک سری ارزش­های اجتماعی و اهداف فرهنگی وجود دارد که باید در نظر گرفته شود. افراد آدمی فقط با غذا و آب زندگی نمی­کنند، بلکه انگیزه­هایی وجود دارند که شرایط اجتماعی و فرهنگی موجب بروز آن می­ شود. همچنین، انگیزش، در ارتباط با ارزش­های دیگران تغییر می­ کند. به عنوان مثال تحقیقات نشان می­دهد که یادگیری به­وسیله همکاری با یادگیرنده تسهیل می­ شود (دریسکول^[۱۵]،۳۰۸:۱۹۹۳). ارتباط در کلاس درس، خواه شناختی و یا عاطفی باشد، انتقال دهنده یافته­ ها از فردی به فرد دیگر و از یک گروه به گروه دیگر است. به عنوان مثال، نگرشی که فرد دارد یا ادراکات شخصی او در انگیزه او تاثیر می­ گذارد. رابطه بین انگیزش و پیامدهای مربوط به مدرسه مانند عملکرد تحصیلی و بهزیستی تحصیلی به خوبی جای خود را در تحقیقات آموزش و پرورش باز ‌کرده‌است (دسی و رایان، ۲۰۰۰، به نقل از والز و لیتل، ۲۰۰۵).

انگیزش افراد در موقعیت­های تحصیلی پاسخ­ها، تمایلات و کنش­های آن ها را تحت­تأثیر قرار می­دهد. این سازه نقش مهمی در تعلیم و تربیت دارد. به عبارت دیگر، افرادی که انگیزش درونی دارند، از سازگاری اجتماعی برخوردارند و برای موفقیت تحصیلی تلاش ‌می‌کنند و بر این باورند که با سعی و کوشش خود می ­توانند موفق گردند. با توجه ‌به این مسائل، معلمان با شناخت انگیزش دانش ­آموزان می ­توانند در زندگی اجتماعی افراد نیز تاثیرگذار باشند. تحقیقات نشان داده ­اند که انگیزش با سطح فعالیت افراد در موقعیت­های یادگیری ارتباط دارد (پینتریچ^[۱۶]،۲۰۰۰).

۱-۴- متغیرهای اساسی پژوهش

متغیر پیشبین اول: انگیزش تحصیلی (درونی، بیرونی و بی­انگیزه­گی)‬‬‬

متغیر پیشبین دوم: سازگاری اجتماعی‬‬‬

متغیرهای تعدیل کننده:جنسیت، رشته تحصیلی ‬‬‬

متغیر کنترل: مقطع تحصیلی، شهر محل سکونت و پایه تحصیلی

متغیر وابسته یا ملاک: عملکرد تحصیلی

۱-۵- اهداف پژوهش

۱-۵-۱- هدف کلی

هدف اصلی این پژوهش، بررسی رابطه انگیزش تحصیلی وسازگاری اجتماعی با عملکرد تحصیلی دردانش­آموزان پایه سوم دبیرستان شهرستان ابرکوهدر سال تحصیلی ۹۳-۱۳۹۲میباشد

۱-۵-۲- اهداف جزیی تحقیق

با توجه به هدف کلی فوق، اهداف جزیی زیر تدوین شده است:

الف- بررسی رابطه انگیزش تحصیلی و سازگاری اجتماعی دانش ­آموزان

ب-پیش ­بینی عملکرد تحصیلی دانش ­آموزان توسط متغیرهای انگیزش تحصیلی و سازگاری اجتماعی

پ- مقایسه انگیزش تحصیلی دانش ­آموزان دختر و پسر رشته­ های علوم انسانی، علوم تجربی و ریاضی-فیزیک

ت- مقایسه سازگاری اجتماعی دانش ­آموزان دختر و پسر رشته­ های علوم انسانی، علوم تجربی و ریاضی-فیزیک

ث- مقایسه عملکرد تحصیلی دانش ­آموزان دختر و پسر رشته­ های علوم انسانی، علوم تجربی و ریاضی-فیزیک

۱-۶- فرضیات پژوهش

۱٫ بین انگیزش تحصیلی و سازگاری اجتماعی در دانش ­آموزان پایه سوم دبیرستان شهرستان ابرکوه رابطه وجود دارد.

۲٫ عملکرد تحصیلی دانش ­آموزان پایه سوم دبیرستان شهرستان ابرکوه توسط متغیرهای انگیزش تحصیلی و سازگاری اجتماعی پیش ­بینی می­ شود.

۳٫ بین انگیزش تحصیلی دانش ­آموزان دختر و پسر رشته­ های علوم انسانی، علوم تجربی و ریاضی-فیزیک پایه سوم دبیرستان شهرستان ابرکوه تفاوت معنادار وجود دارد.

۴٫ بین سازگاری اجتماعی دانش ­آموزان دختر و پسر رشته­ های علوم انسانی، علوم تجربی و ریاضی-فیزیک پایه سوم دبیرستان شهرستان ابرکوه تفاوت معنادار وجود دارد.

۵٫ بین عملکرد تحصیلی دانش ­آموزان دختر و پسر رشته­ های علوم انسانی، علوم تجربی و ریاضی-فیزیک پایه سوم دبیرستان شهرستان ابرکوه تفاوت معنادار وجود دارد.

۱-۷- تعاریف مفهومی و عملیاتی متغیرها:

انگیزش تحصیلی(درونی، بیرونی و بدون انگیزه):

تعریف مفهومی: انگیزش نیروی ایجاد کننده و هدایت کننده رفتار است و عامل کلی مولد رفتار ‌می‌باشد. از لحاظ پرورشی، هم هدف است و هم وسیله، انگیزش به­ صورت آمادگی روانی یک پیش نیاز یادگیری به حساب می ­آید(سیف، ۱۳۸۸: ۲۳۰). انگیزش هنگامی وسیله انگاشته می­ شود که مانند هوش یا هر وسیله آموزشی دیگر در کسب مهارت و معلوماتی که مطلوب ماست به شاگرد یاری دهد. شاگردی که انگیزه یادگیری ندارد، کمتر در فعالیت­های درسی شرکت می­ کند، کمتر می­آموزد، زودتر خسته می­ شود و در کلاس هم دردسر تولید می­ کند (پارسا، ۱۳۸۱: ۱۷۷ و ۱۷۶). انگیزش تحصیلی مدنظر در پژوهش حاضر شامل سه مقیاس انگیزش درونی، انگیزش بیرونی و بی­انگیزه­گی ‌می‌باشد.

تعریف عملیاتی: نمره فرد در آزمون انگیزش تحصیلی والراند^[۱۷] و همکارانش^[۱۸]AMS نشان­دهنده نوع انگیزش دانش ­آموزان است، که دامنه نمره آن بین ۲۸ تا ۱۹۶ ‌می‌باشد.

انگیزش درونی:

تعریف مفهومی:دانش­آموزانی که انگیزه درونی دارند، در ضمن تلاش برای شکوفایی قابلیت ­های کشف کردن و یادگیری خود، احساس شایستگی و رضایت درونی ‌می‌کنند. انگیزه درونی، دانش ­آموز را با پاداش­های درونی که مربوط به رشد فهم، احساس توانمندی و لذت بردن از تکلیف است هدایت می­ کند. دانش ­آموز را وقتی ‌می‌توان دارای انگیزه درونی دانست که کارها را با توجه به ارزش ذاتی آن ملاحظه می­ کند و برای فهمیدن خود را درگیر تکلیف می­ کند(دسی و رایان، ۲۰۰۰، به نقل از واگ^[۱۹]، ۲۰۰۷).

تعریف عملیاتی: نمره فرد از سؤالات مربوط به انگیزش درونی در پرسشنامه انگیزش تحصیلی AMS که بین ۱۰ تا ۷۰ ‌می‌باشد.

انگیزش بیرونی:

تعریف مفهومی:دانش­آموزانی که انگیزه بیرونی دارند تکالیف را به منظور کسب پاداش­های بیرونی مانند ستایش و بازخورد مثبت معلم انجام می­ دهند. دانش­آموزانی با انگیزه موقعیتی، کارهایی را برای کسب پاداش­های موقعیتی، مانند ستوده شدن از طرف هم کلاسی­ها، برخی را برای چالش داشتن با تکلیف و برخی دیگر را برای مشاهده منفعت کار انجام می­ دهند. دانش­آموزی انگیزه بیرونی دارد که کاری را به منظور دست یابی به پیامدی خارج از تکلیف مانند کسب تأیید دیگران یا اثبات ارزشمندی خود به دیگران انجام می­دهد(واگ، ۲۰۰۷).

تعریف عملیاتی: نمره فرد از سؤالات مربوط به انگیزش بیرونی در پرسشنامه انگیزش تحصیلی AMS که بین ۱۰ تا ۷۰ ‌می‌باشد.