بررسی های انجام شده نشان میدهد که برای اندازه گیری تمرکز مالکیت و همچنین ریسک تا کنون از معیارهای گوناگونی توسط محققان به کار گرفته شده است. هر یک از محققان بر حسب شرایط، معیار مناسب را مورد استفاده قرار دادهاند. به کارگیری واریانس، انحراف معیار و بتای معمولی برای محاسبه ریسک وابستگی شدیدی به نوع توزیع بازده و نرمال بودن آن دارد. همان گونه که بدان اشاره شد نمی توان هر گونه انحراف از میانگین را ریسک محسوب نمود. برای رفع این نقیصه می توان از نیمه واریانس به عنوان یکی از معیار های ریسک نامطلوب استفاده نمود.بررسی های انجام شده در حوزه تمرکز مالکیت، عواملی نظیر احتمال وجود همگرایی منافع در مالکیت متمرکز بین مدیر و مالک و همچنین توانایی نظارت بالای مدیریت متمرکز را از جمله دلایلی عنوان نمودند که میتواند به بهبود عملکرد مؤسسات منجر گردد.
فصل سوم:
روش تحقیق
بخش اول-کلیات روش تحقیق
۳-۱-۱ )مقدمه
علم زاده بارقه ناگهانی بلوغ و اندیشه یک یا چند دانشمند نیست بلکه تلاشی آگاهانه، منظم و سازمان یافته جهت حل یک مسئله است. بی تردید، توسعه کمی یا کیفی جوامع متاثر از تولید علم در آن جوامع است و در این رابطه تحقیقات علمی از شأن و اهمیت بالایی برخوردار است. تحقیق عمل منظمی است که در نتیجه آن پاسخ هایی برای سوالات مورد نظر و مطرح شده پیرامون موضوع تحقیق به دست میآید. به عبارت دیگر، تحقیق عبارت از بررسی کامل موضوع به گونه ای منظم و منسجم و بر اساس روش های عینی و غیر شهودی به منظور کسب اطلاعات یا کشف اصول وابسته به آن است. انتخاب روش تحقیق یکی از مراحل مهم در پژوهش ها میباشد. در این مرحله از کار محقق باید مشخص کند چه روش خاصی برای تحقیق خود برخواهد گزید. انتخاب روش تحقیق بستگی تام به هدف ها و ماهیت موضوع تحقیق و امکانات اجرایی آن خواهد داشت. انتخاب روش تحقیق، محقق را وا میدارد تا هر چه دقیق تر، آسان تر، سریعتر و ارزان تر در دست یابی به پاسخ یا پاسخ هایی برای پرسش یا پرسش هایی که تحقیق مورد نظر مطرح کردهاست. در واقع دستیابی به هدف های علم یا شناخت علمی میسر نخواهد بود، مگر این که با روش شناسی درست صورت پذیرد. به عبارت دیگر، تحقیق از حیث روش است که اعتبار مییابد نه موضوع تحقیق.
برای انجام تحقیقات علمی رویه مشخص و معینی بر اساس متدولوژی علمی وجود دارد که رعایت آن ضروری است. در تحقیق حاضر نیز سعی شده است با در نظر گرفتن مراحل یک روش تحقیق علمی نتایجی حاصل گردد که بتواند مبنای قضاوت صحیح را فراهم نماید.
۳-۱-۲)جامعه آماری
جامعه بزرگترین مجموعه از موجودات است که در یک زمان معین مورد توجه قرار میگیرد و حداقل دارای یک صفت مشخصه میباشند صفت مشترک صفتی است که بین همه عناصر جامعه آماری مشترک و متمایزکننده جامعه آماری از سایر جوامع باشد (آذر و مومنی،۱۳۸۴، ص ۵). جامعه باید برحسب محتوی، حدود و زمان تعیین شود. (ایراننژاد پاریزی، ۱۳۸۲، ص ۷۱). حدود هر جامعه پژوهش برپایه تعریفی که از آن ارائه میشود مشخص میگردد و تعریف با تلفیق ویژگیهای مشترکی که عناصر هر جامعه دارا است و برای پژوهش مهم و قابل توجهاند، بیان میشود. جامعه آماری این تحقیق کلیه شرکتهای پذیرفته شده در سازمان بورس اوراق بهادار تهران طی دوره زمانی ۵ ساله (۱۳۸۵ ـ ۱۳۸۹) میباشند.
۳-۱-۲-۱)نمونه آماری
در پژوهشهای علمی به بخشی از جامعه که معرف یا نماینده واقعی آن جامعه است و همه ویژگیهایی را که از لحاظ موضوع پژوهش، مهم تلقی میشود به تناسب دارا بوده و بتوان از راه مشاهده و تجزیه و تحلیل اطلاعات و بر اساس اصول و قواعد معین، این ویژگیها و مشخصات جامعه را استنباط کرد نمونه گفته میشود (هومن، ۱۳۷۴، ص ۱۶۹).
در این پژوهش برای انتخاب نمونه آماری از روش حذف سیستماتیک (تکنیک غربالگری) استفاده شد. به منظور انتخاب نمونه آماری، شرکت هایی که دارای ویژگی های زیر بودند به عنوان نمونه انتخاب و بقیه حذف گردیدند:
۱ .اطلاعات کامل هر یک از شرکتها مورد مطالعه موجود باشد.
۲٫نوع فعالیت شرکت تولیدی بوده و لذا مؤسسات مالی، سرمایه گذاری و بانک ها در نمونه آورده نمی شوند.
۳٫شرکتها در طول دوره ی تحقیق تغییر سال مالی نداده باشد.
۴٫ هر یک از شرکتهای مورد مطالعه سابقه عضویت در بورس برای مدت پنج سال قبل از آغاز دوره تحقیق را داشته باشند.
۵٫ شرکت در طول دوره ی تحقیق وقفه عملیاتی بیش از ۶ ماه نداشته باشد.
۶٫شرکت ها در طول دوره مورد مطالعاتی سود ده باشند.
۷٫پایان سال مالی شرکتهای مورد مطالعه ۲۹ اسفند ماه باشد.
با لحاظ کردن شرایط فوق، تعداد نمونه انتخابی از جامعه آماری، ۸۸ شرکت انتخاب گردید.
۳-۱-۳)قلمرو تحقیق
۳-۱-۳-۱)قلمرو موضوعی تحقیق
تحقیق حاضر از لحاظ موضوعی، به بررسی تأثیر تمرکز مالکیت برمعیارهای ریسک مطلوب و ریسک نامطلوب شرکت ها می پردازد.
۳-۱-۳-۲)قلمرو مکانی تحقیق
شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران که تاریخ پذیرش آن ها پنج سال قبل از سال ۱۳۸۵ میباشد، قلمرو مکانی تحقیق حاضر را شکل میدهد.
۳-۱-۳-۳)قلمرو زمانی تحقیق
این تحقیق داده های فاصله زمانی بین سال های ۱۳۸۵ تا ۱۳۸۹ را به عنوان قلمرو زمانی، مورد بررسی قرار میدهد.
۳-۱-۴)نوع تحقیق
۳-۱-۴-۱)نوع تحقیق بر مبنای هدف
طبق تعریف، هر پژوهش فعالیتی نظام مند است که طی آن، یا دانش گسترش مییابد، یا وضعیتی توصیف و تبیین میگردد و یا در نهایت برای مسأله یا مشکل خاص راه حل جویی می شود. با توجه به اینکه هر تحقیق با یک مسأله و هدف خاص آغاز میگردد لذا بر پایه ماهیت مسأله مطرح شده و هدفی که پژوهشگر از تحقیق دنبال میکند، آن ها را طبقه بندی میکنیم. این نوع طبقه بندی به میزان کاربرد مستقیم یافته ها و درجه تعمیم پذیری آن به شرایط مشابه دیگر تأکید میکند (خاکی،۱۳۷۹، ص ۹۱).
هر تحقیقی، تلاش منظم و سیستماتیک به منظور دست یافتن به پاسخ به یک پرسش و یا راه حلی برای یک مسأله است با توجه به ماهیت های گوناگون پرسش ها و مسأله ها می توان بر اساس چگونگی این پرسش ها و سؤالات، تحقیقات و طبقه بندی کرد.
- تحقیق بنیادی یا پایه ای
تحقیقات بنیادی به منظور ایجاد و پالایش نظریه ها انجام میشوند. هدف این نوع تحقیق، توسعه و گسترش و آزمون نظریه ها، تبیین بین پدیده ها و افزودن به مجموعه ی دانش بشری در یک زمینه ی خاص است.
- تحقیق کاربردی
تحقیقات کاربردی تحقیقاتی هستند که نظریه ها، قانون مندی ها، اصول و فنونی که در تحقیقات بنیادی تدوین میشوند را برای حل مسائل اجرایی به کار می گیرند. این نوع تحقیقات بیشتر برمؤثرترین اقدام تأکید دارند و علت ها را کمتر مورد توجه قرار میدهند (اشرفی همکاران،۱۳۸۵،ص۸۵-۸۶). تحقیق حاضر از نظر هدف از نوع کاربردی است.
۳-۱-۴-۲)نوع تحقیق بر مبنای روش