انجام این تحقیق در مدارس راهنمایی شهر تهران از چند جهت میتواند اهمیت داشته باشد:
۱-اطلاع رسانی به مدیریت و تسهیل در فرایند مدیریت و نیل به اهداف سازمانی
۲-کمک به تصمیم گیری های دقیق و کارآمد
۳- تامین رضایت معلمان ،فراگیران و اولیا آنان
۴- بهبود کیفی و کمی سطح آموزش و یادگیری
اهداف تحقیق :
این تحقیق به دنبال نیل به اهداف زیر میباشد:
-
- بررسی و تبیین میزان آشنایی دبیران دینی مقطع راهنمایی شهر تهران با رسانه ها ی آموزشی
-
- بررسی و تبیین میزان استفاده دبیران دینی مقطع راهنمایی شهر تهران از رسانه ها ی آموزشی
-
- بررسی و تبیین مهمترین هدف دبیران دینی راهنمایی در بهره گیری از رسانه های آموزشی
-
- بررسی و تبیین تاثیر دوره های آموزشی دانشگاهی بر آشنایی دبیران دینی با رسانه های آموزشی و نحوه کاربرد آن ها شده است
- بررسی و تبیین مهم ترین موانع استفاده دبیران از رسانه های آموزشی
فرضیه های تحقیق
با توجه به اهداف گفته شده، فرضیات تحقیق به صورت زیر بیان میشوند:
۱-میزان آشنایی دبیران دینی راهنمایی با رسانه ها ی آموزشی کمتر از حد متوسط میباشد.
۲-میزان استفاده دبیران دینی راهنمایی از رسانه های آموزشی درفرایند یاددهی یادگیری کمتر از حد متوسط است
۳-مهمترین هدف دبیران دینی راهنمایی در بهره گیری از رسانه های آموزشی ، جلب توجه و تقویت علاقمندی دانش آموزان است .
۴-آموزش دوره های دانشگاهی در حد متوسط موجب آشنایی دبیران دینی با رسانه های آموزشی و نحوه کاربرد آن ها شده است.
۵-کاستی های نظام آموزشی مهم ترین مانع استفاده دبیران از رسانه های آموزشی میباشد.
متغیرهای تحقیق
متغیرهای مستقل:
در این پژوهش متغیر های مستقل شاملکاستی های نظام آموزشی و آموزش دوره های دانشگاهی میباشد.
متغیرهای وابسته :
متغیرهای وابسته این عبارتند از: میزان آشنایی دبیران دینی راهنمایی با رسانه های آموزشی، میزان استفاده دبیران دینی راهنمایی از رسانه های آموزشی و هدف از بهره گیری از رسانه های آموزشی.
قلمرو تحقیق
قلمرو موضوعی : قلمرو موضوعی تحقیق بررسی ابعاد بهره گیری از رسانه های آموزشی در فرایند یاددهی- یادگیری از نظردبیران دینی مدارس راهنمایی شهر تهران در سال تحصیلی ۹۱_۹۰ میباشد که در حوزه تکنولوژی آموزشی وارد می شود.
قلمرو زمانی : قلمرو زمانی پژوهش نیمه اول سال ۱۳۹۱ میباشد.
قلمرو مکانی : این پژوهش در مدارس راهنمایی شهر تهران صورت میگیرد .
روش تحقیق:
پژوهش حاضر، از نظر هدف، از نوع تحقیقات کاربردی است و از نظر شیوه گردآوری و تحلیل داده ها نیز از نوع تحقیق توصیفی و پیمایشی است.
جامعه آماری و روش نمونه گیری:
جامعه آماری تحقیق حاضر ، شامل کلیه دبیران دینی و مربیان پرورشی شاغل در مدارس راهنمایی تابعه اداره آموزش و پرورش منطقه۵ تهران میباشند که تعداد آن ها ۱۰۳ نفر میباشند. با توجه به محدود بودن حجم جامعه مورد بررسی امکان مطالعه نظرات کلیه اعضای جامعه وجود دارد لذا نیازی به انجام نمونه گیری نبوده و از طریق انجام سرشماری(مطالعه کلیه آزمودنی ها)به انجام تحقیق اقدام شد.
روش گردآوری اطلاعات:
روش گردآوری اطلاعات در مراحل مختلف این تحقیق عبارتند از:
۱-مطالعات کتابخانه ای
در روش کتابخانه ای با مراجعه به کتب و مقالات فارسی و لاتین، بخشی از اطلاعات لازم جمع آوری گردید و به علاوه از اینترنت که منبع لایتناهی اطلاعات روز و علمی میباشد استفاده فراوانی به عمل آمد و مقالات پژوهشی یا غیر پژوهشی بسیاری مورد مشاهده قرار گرفت. به منظور تدوین مبانی نظری تحقیق از مطالعات کتابخانه ای استفاده شده است .
۲-پرسشنامه
برای ارزیابی فرضیات تحقیق و روابط میان متغیرها از ابزار پرسشنامه جهت گردآوری داده ها استفاده شد.
روش تجزیه و تحلیل داده ها:
در این تحقیق برای تجزیه و تحلیل داده ها از انواع روش های آمار توصیفی(فراوانی، درصد و میانگین) و آمار استنباطی(آزمون تی استودنت تک نمونه ای، آزمون دو جمله ای و آزمون فریدمن) استفاده شده است.
تعریف متغیرها و اصطلاحات پژوهش
معنای اصطلاحی و تعاریف عملیاتی این متغیرها و برخی از اصطلاحات پژوهش عبارتند از:
رسانه آموزشی: این عبارت مرکب از دو واژه میباشد: رسانه وسیله رساندن که رسانه های گروهی و وسایل ارتباط جمعی اطلاق میگردد (دهخدا، ۱۳۷۷،۲۷،ص ۱۲۰۲۴) و آموزش اسم مصدر از آموختن به معنی یاد دادن (همان، ص ۲۱۴).
از سوی دیگر رسانه به معنای ابزار، وسیله است، معادل آن Media میباشد. Media جمع کلمه Medium به معنای وسیله یا واسطه است و به مفهوم در میان بودن و وسط بودن است. از آنجا که رسانه ها تجربهای فراهم میکنند که گرچه تجربه مستقیم و عینی نیست اما از تجربه ذهنی و انتزاعی، ملموستر است و حد وسط تجربه مستقیم ذهنی است؛ آن را رسانه یا Media نامیدهاند.
از نظر علمی – تخصصی رسانه آموزشی یکی از مفاهیم و مباحث جدی و گسترده فناوری (تکنولوژی) آموزشی است که بین محتوای، یادگیرنده، یاددهنده و محیط و امکانات یادگیری پیوند برقرار میکند. نقش میاندار، رابط، وسیله و میانجی را در فرایند یادگیری برعهده دارد. (فردانش، ۱۳۷۲، ۵۰ ، ص ۱۵۱-۱۵۰)
رسانه را ابزار اطلاعرسانی هم ترجمه کردهاند. و در اصطلاح علوم تربیتی و روانشناسی یادگیری رسانه های آموزشی یا وسایل آموزشی به مجموعه امکاناتی اطلاق میشود که قادرند شرایطی را فراهم کنند تا در آن شرایط یادگیری تسهیل، تسریع و تثبیت گردد.
فرایند یاددهی-یادگیری:
یادگیری یکی از عالیترین ویژگیها و جلوههای روانی و جسمانی آدمی است که دارای تعریف واحدی نیست که همه پژوهشگران علوم انسانی درباره آن اتفاقنظر داشته باشند. یادگیری در لغت به معنای “کسب دانش، فهمیدن یا تسلطیابی از راه تجربه یا مطالعه است”. کمیل[۱] یادگیری را عبارت از “تغییرات نسبتاً پایدار در رفتار بالقوه (توان رفتاری[۲]) میداند که در نتیجه تمرین تقویت شده رخ میدهد”. گروهی دیگر از روانشناسان یادگیری را “تغییرات نسبتاً پایدار در توانایی، گرایش یا استعداد پاسخ دادن” میدانند. در تعریف دیگری یادگیری چنین مطرح شده است: “ایجاد مدارهای عصبی نسبتاً ثابت در سلسله اعصاب که فعالیت آن ها موجب برانگیختگی و دگرگونیهای رفتاری میشود”. (توزنده جانی، ۱۳۸۴، ۲۱، ص۶۱-۶۰)
جریان دو طرفهایست که زمینهساز تغییر کم و بیش دائمی در رفتار بالقوه، یادگیرنده فراهم میکند مشروط به اینکه در اثر تجربه رخ داده باشد.
تکنولوژی آموزشی[۳]:
شناخت فن و روش فراهم کردن زمینه برای ایجاد تغییر برای به کار بستن، برای ارتقاء فرد و جامعه (یا علم عمل آموزش) ترجمه فارسی آن فناوری آموزشی مینامند.