در تبیین این که چرا بازی درمانی گروهی در افزایش مهارت‌های اجتماعی و مؤلفه های آن اثر مثبت دارد می توان گفت که افزایش مهارت اجتماعی روش مفیدی برای تغییر رفتار کودکان در آینده و به خود اطمینان داشتن و از بین رفتن حسادت و گوشه گیری که از مؤلفه های مهارت اجتماعی است و هم چنین تغییر سبک زندگی این کودکان می‌باشد. از این رو در این روش برای افزایش مهارت‌های اجتماعی از بازی هایی همچون مکعبهای چوبی، قطعه های خانه سازی استفاده گردید. زیرا کودکان در بازی خانه سازی می‌توانند با همکاری و تبادل نظر یکدیگر آن ها را به شکل خانه در آورند و یا می‌توانند آن ها را با هم به شکل قلعه در آورند و یا بر روی هم تلنبار کنند و با لگد فرو بریزند و از این طریق دریابندکه سازنده بودن و ویرانگر بودن چگونه است و پی به مهارت‌های اجتماعی یکدیگر ببرند و یا با کشیدن نقاشی با آبرنگ خلاق باشند و احساساتشان را ابراز کنند و یا از طریق بازی با حباب و بادکنک واجرای نمایش می‌توانند ترس از روابط با دیگران، آغازگر رابطه بودن، دوست یابی و تقاضای کمک، تشکر و قدردانی که از عوامل مهم مهارت‌های اجتماعی است را یاد بگیرند.
به طور کلی نتایج به دست آمده از این پژوهش با یافته های دیگر هماهنگ است. بر مبنای این پژوهش و سایر پژوهش‌های انجام شده و با در نظر گرفتن پیشینه نظری این تحقیق می توان تاثیر مداخله های بازی درمانی گروهی را در کاهش رفتارهای پرخاشگرانه و افزایش مهارت‌های اجتماعی تأیید نمود. علاوه بر این کودکان پیش دبستانی در صورتی که ضداجتماعی، پرخاشگر و از لحاظ ظاهری زشت و یا از نظر پیشرفت تحصیلی ضعیف باشند احتمال دارد که طرد شوند. اگرچه کودکان مطرود بیش از حد پرخاشگر نیستند اما رفتارهای پرخاشگرانه در میان این کودکان بسیار متداول تر از کودکان پذیرفته شده است. به نظر می‌رسد که این خود پرخاشگری نیست که باعث طرد اجتماعی می شود بلکه پرخاشگری با فقدان مهارت‌های اجتماعی در هم می آمیزند و چنین شرایطی را به وجود می آورند. از این رو با بازی درمانی می توان این کودکان را به کودکانی بسیار محبوب در بین همسالان و مهربان و باهوش و آرام با مهارت‌های اجتماعی مناسب و عزت نفس بالا تبدیل کرد.
۵-۲-محدودیتهای پژوهش
-کمبود ابزار و وسایل بازی درمانی به دلیل پرهزینه بودن
-کوچک بودن فضای بازی درمانی
-محدودیت زمانی برای ارائه آموزش‌ها
۵-۳-پیشنهادهای پژوهش
پیشنهادی پژوهش حاضر در دو بخش پژوهشی و کاربردی بیان خواهد شد.
پیشنهادی پژوهشی:
– با توجه به تجربیات و یافته های به دست آمده، تکرار پژوهش‌های مشابه روی تعداد بیشتر با همگنی بالاتر و پیگیری این افراد در فواصل زمانی مشخص و به مدت طولانی تر، می‌تواند نتایج قوی تر حاصل نماید.
– برای افزایش اعتبار این روش درمانی و قابلیت تعمیم پذیری آن شیوه ی مداخله توسط متخصصین متفاوتی اعمال گردد.
پیشنهادهای کاربردی:
– از آنجایی که تحقیقات نشان داده‌اند که بازی در زندگی و در رشد کودک نقش مؤثری داشته و آنان را در رشد جسمانی، عاطفی، اجتماعی، عقلانی، اخلاقی، روانی و حرکتی به تکامل می رساند و کودکان را با نشاط و با شخصیت و مسئولیت پذیربارمی آورد جهت تشویق و ترغیب هر چه بیشتر دانش آموزان به بازی اقدامات لازم و هدایت جویانه از طرف اولیای مدرسه و سایر ارتباطات اجتماعی صورت پذیرد.
– والدین و مربیان به اهمیت بازی از دیدگاه کودک توجه نموده و آن را در انجام بازی ها به سوی هدف های سازنده یاری نمایند.
– همچنین پیشنهاد می شود که آموزش همراه بازی باشد تا کودک در تمامی موارد ابعاد جسمی و ذهنی رشد مناسبی پیدا کند.
– دوره های آموزشی در مورد نحوه برخورد والدین و اطرافیان با کودکان دارای این مشکلات برگزارشود.
– مسئله ای که مقرون به صرفه و آسان تر از درمان است پیشگیری است. لذا پیشنهاد می شود جهت جلوگیری از آسیب های جدی ناشی از پرخاشگری در آینده، جلسات بازی برای بچه ها برگزار شود و با آموزش بعضی از مهارت ها از آسیب های احتمالی جلوگیری شود.
– همچنین در سطح کارمندان آموزش و پرورش برگزاری کارگاه های بازی درمانی گروهی به صورت آموزش های ضمن خدمت اعمال گردد تا آینده سازان به نحو شایسته ای جهت به عرصه رساندن افرادی سالم و شاداب با مهارت‌های مطلوب اجتماعی افرادی تاثیرگذار در جامعه باشند که این مهم متضمن سلامتی جامعه انسانی خواهد شد.
– پیشنهاد می شود با توجه به کارآمدی رویکرد آموزشی بازی درمانی گروهی، مراکز خدمات روانشناسی و مشاوره ای از یافته های این پژوهش در ارائه راهکارهای مناسب به مراجعان استفاده نمایند.
منابع
منابع فارسی
احمدوند، محمدعلی.(۱۳۸۲). روان شناسی بازی.دانشگاه پیام نور .چاپ اول.
امجدی فر، رضا (۱۳۸۵). اثر بخشی بازی های درمانی شناختی، رفتار گروهی بر کاهش پرخاشگری دانش آموزان دبستانی.پایان نامه ی ارشد، دانشگاه علامه طباطبایی.
ام.اکسلاین،ویرجینیا.(۲۰۰۲). دیبز در جستجوی خویشتن.ترجمه سرور مزینی و مریم نوذرآدان(۱۳۸۱). تهران: انتشارات روزبهان.
ابوالمعالی، خ. (۱۳۸۹). نظریه های جرم‌شناسی و بزهکاری، تهران: ارجمند.
اللهیاری، ع. (۱۳۷۶). تعیین پرخاشگری نوجوانان برحسب مؤلفه‌های شخصیت و بررسی رابطه این مؤلفه‌ها و سطح پرخاشگری با مؤلفه‌های شخصیتی پدران و تأثیر شیوه درمانگری تنیدگی‌زدایی بر پرخاشگری، پایان‌نامه دکتری، رشته روانشناسی، تهران:دانشگاه تربیت مدرس.
ارونسون، الیوت.(۲۰۰۳) .روان شناس اجتماعی، ترجمه حسین شکر کن، (۱۳۸۲)انتشارات رشد.
انصاری ،حکیمه(۱۳۹۳)،بررسی میزان اثر بخشی بازی درمانی بر افزایش مهارت های اجتماعی کودکان دارای اضطراب ،اولین کنفرانس سراسری توسعه پایدار در علوم تربیتی و روانشناسی ،مطالعات اجتماعی وفرهنگی،به صورت اکترونیکی ،مرکز راهکارهای دستیابی به توسعه پایدار.
