البته برای صدور سهام باید تمام مبلغ اسمی سهم پرداخت شده باشد و ظرف یکسال شرکت موظف به صدور ورقه‌ی سهم است. این برگه سهم با داشتن شکل خاص و شرایط معین قابلیت خرید و فروش در بورس را می‌یابد. سند سهم دارای ارزش ذاتی نیست و یا ارزش ذاتی آن ناچیز است و منظور متعاقدین واقع نمی‌شود، بلکه آنچه هدف عقد و موضوع معامله است ارزش اعتباری آن است. [۴۳]
گواهینامه‌ی نقل و انتقال سهام در معاملات داخل بورس، مورد استفاده قرار می‌گیرد. این گواهینامه نقش ورقه‌ی سهم (در خارج بورس) را دارا می‌باشد و جایگزین ورقه‌ی سهم می‌شود و در اختیار سهام‌داران قرار می‌گیرد. در بورس هر سهامدار برای انتقال سهم خود باید این گواهینامه را در اختیار داشته باشد تا قادر به انتقال سهام خود باشد؛ همچنین برای اعمال حقوق در شرکت از جمله شرکت در مجامع عمومی باید این گواهینامه را در اختیار داشته باشد. این گواهینامه، کد سهامدار در رایانه مرکزی بورس و مشخصات سهامدار و شرکت صادر کننده را نشان می‌دهد.[۴۴]
۳-۲-۱-۲- جنبه غیر مادی سهم
همان طور که گفته شد سهم نماینده حقوق و تعهدات سهام‌داران است؛ به تبع انتقال سهم، حقوق و تعهدات سهام‌داران نیز منتقل می‌شود. در واقع منتقل‌الیه، قائم مقام ناقل بوده و با انتقال سهام، شرکت منتقل‌الیه را صاحب سهم شناخته و به تبع این انتقال او را دارای حقوق و تعهدات مربوط به سهم می‌داند. حقوق مربوط به سهم غیر قابل تجزیه است. مالکیت سهم به صاحب سهم اجازه می‌دهد حقوق خود را اعمال کند. برگ سهام به تنهایی یک مال عینی و مستقل محسوب نمی‌شود. نمی‌توان عین سهم و منافع آن را جدا و تفکیک کرد و مورد معامله قرار داد و مثلا منافع را در قالب عقد اجاره یا صلح به دیگری انتقال داد، زیرا از شرایط عقد اجاره قدرت بر تسلیم عین مستأجره است ولی در سهم، منفعت قابلیت انتقال به طور جداگانه از سند سهم را ندارد و با انتقال سند، منافع منتقل می‌شود.
البته درحقوق ایران در ماده ۱۶۶ ل.ا.ق.ت امکان واگذاری یک نوع از حق انتفاع در سهام مقرر شده است و آن انتقال حق تقدم در خرید سهام جدید می‌باشد. این حق به صورت مستقل قابل معامله است و در بورس به وسیله سندی شبیه به سند سهام قابلیت معامله دارد و انتقال این سند نیز همانند انتقال سهام است.
با انتقال سهام منتقل‌الیه مالک سهام شناخته شده و انجام تعهدات باید از او خواسته شود. البته تعهدات مربوط به سهم. در خصوص انتقال تعهدات می‌توان به تعهد پرداخت مابقی مبلغ سهام اشاره کرد که با انتقال سهام، منتقل‌الیه قائم مقام ناقل بوده و شرکت پرداخت مابقی مبلغ سهام را از منتقل‌الیه درخواست می‌کند و منتقل‌الیه به عنوان مالک شناخته شده و مسئول انجام این تعهد (پرداخت قیمت) است.
در خصوص حقوق غیر مالی اصل بر غیر قابل انتقال بودن آن ها است و این حقوق به شخصیت صاحب آن وابسته است.
از انواع حقوق غیر مالی، حق اطلاع سهامدار از اوضاع شرکت است. هر سهامدار می‌تواند ۱۵ روز قبل از برگزاری مجمع‌عمومی در مرکز شرکت به صورت حساب‌ها مراجعه کند و از تراز‌نامه صورت‌های مالی تصویر یا رونوشت بگیرد. حق نامزد شدن برای سمت‌های موجود در شرکت از جمله، عضو هیئت مدیره شدن، نیز از دیگر حقوق غیرمادی برای سهام‌داران است.
البته واگذاری حقوق غیر مالی به صورت موقت صحیح است ولی انتقال بخشی از این حقوق به صورت دائم و سلب آن از دارنده و مالک اصلی به صورت دائمی باطل است.
در مجموع حقوق غیرمالی به تنهایی ارزش مالی ندارد و این نوع انتقال صحیح نمی‌باشد.
۳-۳- رژیم حقوقی انتقال سهام
سهولت در انتقال سهام، از فوائد مهم شرکت‌های سهامی است.انتقال سهام می‌تواند در قالب های حقوقی خاص و معین مثل عقد صلح ، بیع و … صورت گیرد ولی مقید به انجام معامله در قالب عقود معین نیست و می‌تواند در قالب حقوقی خاصی نباشد و بر اساس م ۱۰ قانون مدنی صورت گیرد.
در انتقال سهام باید شرایط مقرر در اصل ۱۹۰ قانون مدنی و شرایط و تشریفات شکلی انتقال رعایت شود.
انتقال سهام به حالت‌های زیر در شرکت‌های سهامی صورت می‌گیرد:
۱- خارج شدن یک شریک از شرکت و واگذاری سهام به اعضای دیگر؛
۲- خارج شدن یک شریک از شرکت و واگذاری سهام به شخص جدید در شرکت؛
۳- خارج شدن یک شریک یا چند شریک و واگذاری سهام به اشخاص جدید و اعضای قبلی شرکت؛
۴- کلیه اعضای شرکت و واگذاری سهام خود به اشخاص کاملاً جدید که در واقع واگذاری شرکت و امتیازات آن می‌باشد.
قانون تجارت در خصوص نقل و انتقال سهام به ذکر جزئیات نپرداخته است و فقط در چند ماده به نقل و انتقال سهام اشاره کرده‌است. پس در چنین مواردی اساسنامه‌ی شرکت می‌تواند جزئیات انتقال را تعین کند. زیرا سهام‌داران حق تعیین شرایط انتقال را دارند و این مغایرتی با اعمال حق آن ها ندارد، مگر مواردی که قانون به طور کلی نقل و انتقال سهام را ممنوع کرده باشد.
انتقال سهام می‌تواند قهری یا قراردادی باشد و این انتقالات نیز می‌تواند معوض یا غیر معوض باشد.
۳-۳-۱- انتقال قراردادی سهام
ممکن است انتقال سهام به درخواست دارنده‌ی آن صورت گیرد. در انتقال ارادی، دارنده می‌تواند، سهم خود را تحت عناوینی مثل بیع، هبه یا صلح، انتقال دهد.
سهام مال است و دارای ارزش تجارتی است و هر مالی که دارای ارزش اقتصادی باشد، قابلیت معامله دارد. طبق م ۲۱ ل.ا.ق.ت: «شرکت‌های سهامی خاص نمی‌توانند سهام خود را برای پذیره‌نویسی یا فروش در بورس اوراق بهادار یا توسط بانک‌ها عرضه نمایند و یا با انتشار آگهی و اطلاعیه و یا هر نوع اقدام تبلیغاتی برای فروش سهام خود مبادرت کنند …..».
فروش سهام شرکت سهامی عام، از طریق بورس اوراق بهادار و یا از طریق مزایده امکان پذیر است. در صورت مزایده‌ی سهام، فروش سهام باید با ذکر مشخصات سهام مورد مزایده، در یکی از روزنامه‌های کثیرالانتشاری که آگهی‌های مربوط به شرکت در آن منتشر می‌گردد، آگهی شود و در صورت فروش باید نام صاحب سهم سابق، از دفتر ثبت اعضای شرکت حذف شود این انتقال باید در دفتر ثبت سهام شرکت قید شود و اوراق سهام یا گواهینامه‌ی موقت سهام با قید کلمه المثنی به نام منتقل‌الیه صادر شود و مراتب برای اطلاع عموم آگهی شود.
۳-۳-۱-۱- شرایط عمومی انتقال قراردادی سهام
در خصوص انتقال قرار دادی سهام، رعایت ماده ۱۹۰ و شرایط شکلی انتقال بیشتر مورد توجه قانون‌گذار است و شکل توافق مورد نظر قانون‌گذار نبوده است. در اینجا به بررسی شرایط عمومی که در بحث انتقال سهام اهمیت بیشتری دارد، پرداخته می‌شود.
۳-۳-۱-۱-۱- قصد و رضا
انتقال سهام در قالب عقود معین یا غیر معین صورت می‌گیرد و بر حسب م ۱۹۰ ق.م داشتن قصد و رضا از شرایط اساسی انتقال (در غالب عقود معین یا غیر معین) می‌باشد.
نبود قصد منجر به ابطال معاملات می‌شود. نبود قصد و تصمیم بر انتقال سهام نیزعیب اراده محسوب شده و منجر به ابطال قرارداد سهام می‌گردد.
همچنین فقدان رضا منجر به عدم نفوذ معامله سهام می‌شود. نبود رضا عیب در انتقال محسوب شده و منجر به عدم نفوذ معامله سهام می‌شود.
