۴)تغییرات رفتاری در شغل:
– افراد آموزش دیده ای که رفتارشان را تغییر می دهند یا از دانشها و مهارتهای جدید بعد از دوره آموزشی استفاده می کنند.
– افرادآموزش دیده ای که مدیرانشان تغییرات رفتاری را به دلیل استفاده ازمهارتها ودانشهای ناشی ازدوره آموزشی گزارش داده اند.
– افراد آموزش دیده ای که به دلیل استفاده از مهارتها و دانشهای ناشی از دوره آموزشی تغییراتی در رفتار آنها مشاهده شده است.
۵)تغییرات عملکردی در سر کار:
– افراد آموزش دیده ای که عملکرد واقعی خودشان را بعنوان نتیجه تغییرات در رفتار تغییر می دهند.
– افراد آموزش دیده ای که مدیرانشان گزارش می دهند که آنها عملکرد شان را تغییر داده اند. همچنین از این طریق نمره ارزیابی عملکردافراد که در طول چند ماه تغییر پیدا کرده است.
– افراد آموزش دیده ای که بهبود قابل مشاهده و قابل سنجش در عملکرد واقعی شان بعنوان نتایج تغییرات رفتاری و مهارتی دیده شده است .
عملکرد افرادی که بوسیله اشخاصی مدیریت می شود که در دوره آموزشی شرکت کرده اند. (یاریگر روش،۱۳۸۱).
۲-۳-۹-۹ روشT.V.S :
در این روش بیشترین توجه برموقعیت آموزش، مداخله،تاثیر و ارزش برنامه آموزشی معطوف است.
توضیح اینکه در مرحله بررسی “موقعیت”تلاش می شود تا اطلاعاتی از وضعیت جاری عملکرد سازمانی فراگیران، و همچنین تعاریفی از انتظارات سازمانی آینده از وضعیت مطلوب عملکرد افراد جمع آوری شود. در قدم بعدی که مرحله “مداخله “نام دارد کارشناسان آموزش تلاش می کنند از طریق آسیب شناسی دلایل وجود خلاء بین عملکرد آرمانی و کنونی کارکنان را به دست آورند.
در مرحله سوم، “ارزشیابی “، تفاوت بین اطلاعات جمع آوری شده اولیه و ثانویه آشکار و راه حل آموزشی مناسب برای از بین بردن این خلاء ارائه می شود.
( اینجا فقط تکه ای از متن پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )
در مرحله پایانی، “اندازه گیری”، تفاوت در کمیته بهره وری، ارائه خدمات ومانند آن که به دلیل نبود
آموزش های موثرصورت پذیرفته به صورت اعداد واقعی به مسوولان سازمان ارائه می شود.
۲-۳-۱۰ انواع ارزیابی بر اساس روش تحقیق :
علاوه بر استفاده ازمدلهای مختلف برای سنجش اثربخشی دوره های آموزشی می توان به تناسب شیوه های تحقیق از طرح های آماری متفاوتی برای تعیین میزان اثربخشی استفاده کرد که در زیر به نمونه هایی از این روشها اشاره می شود .
۲-۳-۱۰-۱ طرح مطالعه موردی یک مرحله ای :
در این طرح متغیر مستقل x برای یک گروه آزمایشی اجرا میشود، سپس اعضای گروه آزمایشی درخصوص میزان نیل به اهداف آموزشی مورد مشاهده قرار میگیرند.
۲-۳-۱۰-۲ طرح چند گروهی با پیش آزمون وپس آزمون :
در این طرح آزمودنیها به سه گروه متجانس به روش تصادفی تقسیم می شوند، آنگاه از آنها آزمون بعمل می آید، سپس همگی تحت تاثیر متغیر مستقل قرار گرفته از آنها آزمون بعدی گرفته شده و نتایج حاصل مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار می گیرد.(رون ،۲۰۰۷).
۲-۳-۱۰-۳ طرح مقایسه گروه های ایستا :
در این طرح گروهی که متغیر آزمایشی برای آن اجرا می شود (گروه آزمایشی) با گروهی که این متغیر ها برای آن اجرا نمی شود (گروه شاهد) با بهره گرفتن از یک پس آزمون مقایسه می شود. (ابطحی ،۱۳۸۳ )
۲-۳-۱۰-۴ طرح چهار گروهی سولومن:
در این طرح آزمودنی های متجانس به روش تصادفی به چهارگروه تقسیم و به دو گروه برای آزمایش و دو گروه برای کنترل در نظر گرفته می شود. سپس در یکی از گروه های آزمایش و کنترل پیش آزمون برگزار می شود، آنگاه دو گروه آزمایش تحت تاثیر متغیر مستقل قرار می گیرند، سپس از همه گروه های چهارگانه آزمون بعمل می آید و نتایج از طریق تحلیل واریانس دو طرفه مقایسه می شود. برای مقایسه نتایج گروه های آزمایش و شاهد که از آنها پیش آزمون گرفته شده از تحلیل کوواریانس استفاده می شود. (حافظ نیا،۱۳۸۵).
۲-۳-۱۱ فرایند برنامه ریزی آموزش کارکنان:
برنامه های آموزش ضمن خدمت وقتی موثر است که بر اساس نیازهای واقعی کارکنان باشد و آنها داوطلبانه درآموزش شرکت نمایند . نوع نیازها و انتظارات شرکت کنندگان عامل مهمی در تعیین اهداف آموزشی، محتوای درسی دوره ها ، روش های آموزشی ، نحوه اجرای برنامه ، و همچنین نحوه ارزشیابی آموزشی است .
نمودار ۲-۴
۲-۳-۱۲ ارزشیابی و اهداف آن:
در فرهنگ لغت دهخدا، ارزشیابی به مفهوم تعیین ارزش و اعتبار چیزی و نیز تعیین نمره یا رتبه چیزی آمده است. در این فرهنگ اصطلاح ارزشیابی معادل واژه ارزیابی هم آمده است و ارزیابی، عمل یافتن ارزش در
هر چیز (تقویم) و ارزیاب کسی است که ارزش هر چیز را معین می کند (مقوم) تعریف شده است.
(دهخدا، ۱۳۸۵). در معنای وسیع کلمه، ارزشیابی به داوری آگاهانه درباره کارها، اندیشه ها، راه حل ها و روش ها برای منظوری معین و بر اساس ملاکی مشخص، اطلاق می شود. بر اساس تعریف مذکور، ارزشیابی از یک فعالیت عبارت است از قضاوت در مورد ارزش آن فعالیت با توجه به معیارهای از پیش تعیین شده و اطلاعات جمع آوری شده (سام خانیان،۱۳۸۴،ص۱۳۰). بنابراین می توان گفت در برنامه آموزشی، ارزشیابی عبارت است از “توصیف و سنجش میزان اثربخشی برنامه و تحقق هدفهای تعیین شده در آن”. به عنوان مثال، بررسی میزان تغییری که در اثر اجرای برنامه آموزشی در افراد حاصل شده است می تواند مورد نظر باشد. در ارزشیابی، در هر مورد، هدف ها باید کاملا تعریف و مشخص شوند. به عبارت دیگر، می توان گفت ارزشیابی روشی است که به وسیله آن میزان نزدیکی به هدف مورد نظر سنجیده می شود.
از جمله هدفهای ارزشیابی می توان موارد زیر را نام برد:
۱- سنجش و تشخیص میزان پیشرفت کارآموزان.
۲- جلوگیری از تکرار انحرافات، رفع نقایص و ارائه راه حل های مناسب.
۳- سنجش سودمند بودن روش های آموزش، راه های تعلیم و رفع نقایص آنها.
۴- کسب اطلاعات بیشتر جهت اخذ تصمیمات اداری و غیره.(سام خانیان، ۱۳۸۴، ص۱۳۵).
بنابراین با در نظر گرفتن مطالب فوق، پی می بریم که به طور قطع و مسلم ارزشیابی یکی از قسمتهای عمده و مهم برنامه های آموزشی به شمار می رود. در این صورت ارزشیابی باید به طور مداوم در طول مدت برنامه آموزشی، در پایان آن و حتی در دنباله آن در محیط واقعی و زنده کار ادامه داشته باشد تا نکات ضعف برنامه را پس از شناخت از بین برده و نکات مثبت آن را تقویت نماید.(ابطحی،۱۳۸۳ ).لذا کنترل و ارزیابی عملکرد برنامه های آموزشی و نیز ارائه گزارشات بعد از آموزش و تقدیم آن به ریاست سازمان، که در واقع انعکاس نواقص و کمبودها و بالاخره اقداماتی در جهت رفع نواقص اعلام شده است از وظایف مدیر آموزش در هر سازمانی
می باشد.(میرسپاسی، ۱۳۸۵).
۲-۳-۱۳ ارزشیابی آموزشی:
ارزشیابی دوره های آموزشی یک ابزار لازم و ضروری برای مدیر آموزش محسوب می شود. ارزشیابی جزء لاینفک نگرش سیستماتیک به آموزش محسوب می شود. از ارزیابی آموزش تعابیر مختلفی شده است.
هدف ارزیابی، مانند نظارت، گردآوری اطلاعات برای بهبود فرایند برنامه ریزی است. باید توجه داشت که ارزیابی فقط یک بار پس از اجرای برنامه آموزشی انجام نمی پذیرد بلکه در تمام طول اجرای برنامه به طور مستمر ارزیابی باید انجام گیرد تا تطبیق عملکرد را با هدف برنامه میسر سازد. (گروه مشاوران یونسکو، ۱۳۶۹، ص۱۵۰). توجه بیشتر به اندازه گیری اثربخشی آموزش و توسعه، توسط گروه تحقیق مدیریت آشریج به عنوان ویژگی خاص پیشرفته ترین نگرش”متمرکز” به آموزش ضمن خدمت و توسعه صورت گرفته است. کسانی
که می خواهند فعالیتهای آنها در طرح های دولتی انگلیس دارای مرتبه و درجه ای باشد، باید ثابت کنند که در برنامه آنها بخش ارزشیابی نیز وجود دارد.(اسلومن، ۱۳۸۲).ارزشیابی به عنوان جریانی تلقی می شود که داده ها
و اطلاعات لازم را برای تصمیم گیری فراهم می کند. ارزشیابی به عنوان فعالیتی مشتمل بر توصیف و قضاوت است. تعریفی که از جامعیت بیشتری برخوردار است و بیشتر عناصر مورد بحث را شامل می شود.
بی بای معتقد است ارزشیابی یعنی جمع آوری و تفسیر نظام دار شواهدی که به قضاوت ارزشی با عنایت به عملی که رخ می دهد، منجر می شود. (فتحی واجارگاه، ۱۳۷۷).
(هامبلین[۱۸])تعریفی کلی از ارزشیابی ارائه می کند، بنا بر تعریف وی، هر گونه اقدام برای کسب اطلاعات (بازخورد) در مورد اثرات برنامه آموزشی و برآورد کردن ارزش آموزش در پرتو آن اطلاعات را ارزشیابی
می گویند. از نظر وی ارزشیابی در پنج سطح: واکنش، یادگیری، رفتار شغلی، سازمان و ارزش نهایی انجام
می شود ( اسلومن، ۱۳۸۲).همانطور که به آن اشاره شد ارزشیابی ممکن است به شیوه های مختلف تعریف شود. طبقه بندی فعالیتهای ارزشیابی به صورت سلسله مراتبی می تواند روشی مفید در این جهت باشد.
۲-۳-۱۴ شاخصهای ارزشیابی آموزش:
پس از بیان جایگاه و اهمیت سنجش اثربخشی برنامههای آموزشی، در ادامه رویکردها (روشها) و معیارهای لازم برای تعیین میزان موفقیت و کارکردهای عملیات آموزشی مورد بحث قرار میگیرند. در این قسمت پس از اشاره مختصر به دیدگاه های برخی صاحبنظران درخصوص شاخص های ارزشیابی آموزش ها، روش های تعیین اثربخشی برنامههای آموزشی و شاخص های مقتضی در هر یک از آنها ارائه میگردد.