۴-۲-۱-۲- بررسی پارامتر های پایداری تیپ دو
بر مبنای مقادیر پارامتر اکووالانس ریک (Wi) که مستقیما بستگی به اثر متقابل ژنوتیپ و محیط دارد مشاهده شد ژنوتیپ های ۱۱ و ۱۲ کمترین اکووالانس و از این میان ژنوتیپ ۱۱ عملکرد بالاتر از میانگین کل ژنوتیپ ها داشته بنابراین از نظر این معیار پایدارترین ژنوتیپ شناخته شد. همچنین ژنوتیپ ۱۳ دارای بالاترین سازگاری عمومی بود و ژنوتیپ شماره یک به دلیل داشتن بالاترین اکووالانس ناپایدارترین ژنوتیپ تخمین زده شد. ژنوتیپ شماره ۳ نیز با عملکردی بالاتر از میانگین کل دارای سازگاری خصوصی در محیط های مساعد بود.
( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )
آماره های (میانگین جز واریانس)و (واریانس متقابل باقیمانده) سهم اثر متقابل هر ژنوتیپ را مشخص می کنند و ژنوتیپ های ۱۱ و ۱۲ به ترتیب کمترین و بیشترین میزان میانگین و واریانس را داشتند بنابراین در میان ژنوتیپ ها پایدار شناخته شدند.
با توجه به پارامتر پایداری شوکلا (۲i δ) ژنوتیپ شماره ۱۲ غیر معنی دار شد که نشان از پایداری این ژنوتیپ می باشد و با توجه به پراکنش ژنوتیپ ها در شکل ۴-۳ نیز ژنوتیپ های ۱۲ و ۱۶ کمترین میزان پارامتر را داشته و از این میان ژنوتیپ ۱۲ میانگین عملکرد بالاتر از میانگین کل را داشت بنابراین دارای سازگاری عمومی بود. ژنوتیپ شماره ۳ نیز عملکردی نزدیک به میانگین کل داشته و مناسب شرایط مطلوب و مساعد می باشد.
شکل ۴-۳ پراکنش واریانس پایداری ارقام نسبت به میانگین عملکرد
در روش رگرسیونی پرکینز و جینکز (iβ) ژنوتیپ های ۱۱، ۱۶ و ۱۲ با کمترین مقدار ضریب رگرسیون، بالاترین میزان پایداری عملکرد را داشتند. همچنین ژنوتیپ شماره یک عملکرد بالایی در شرایط محیط ها مطلوب داشته است و با داشتن ضریب رگرسیون مثبت بالا ناپایدار ترین ژنوتیپ تشخیص داده شد.
۴-۲-۲- تجزیه پایداری ارقام از طریق روش های پارامتری
۴-۲-۲-۱- روش رگرسیون ابرهارت وراسل
از متداول ترین روش های آماری در تعیین پایداری روش رگرسیونی ابرهارت و راسل می باشد. جدول ۴-۵ تجزیه واریانس عملکرد دانه ژنوتیپ ها را بر اساس این روش نشان میدهد. در منابع تغییر اثر اصلی ژنوتیپ معنی دار شد، بنابراین تفاوت معنی داری در این زمینه در بین ژنوتیپ ها دیده می شود. همچنین اثر متقابل ژنوتیپ × محیط (خطی) معنی دار نگردید که نشان دهنده عدم تفاوت معنی دار ژنوتیپ ها از لحاظ شیب خط رگرسیون می باشد و این که نمی توان با مدل خطی عملکرد ژنوتیپ ها را پیش بینی نمود. لذا برخی از ژنوتیپ ها از لحاظ سازگاری تفاوت های ژنتیکی ندارند. با توجه به شکل ۴-۴ مشاهده می شود شیب خط رگرسیون برای ژنوتیپ های ۲، ۳، ۴، ۵، ۷، ۸، ۱۲، ۱۳، ۱۶ بالاتر از یک و برای ژنوتیپ های ۱، ۶، ۱۴، ۱۵ نزدیک یک و برای ژنوتیپ های ۱۰، ۹، ۱۷ و ۱۸ کم تر از یک است و تنها ژنوتیپ ۱۱ دارای ضریب رگرسیون یک می باشد. بنابراین با توجه به این پارامتر بالاترین سازگاری عمومی در بین ژنوتیپ ها در ابتدا به ژنوتیپ شماره ۱۱ و سپس به ژنوتیپ های شماره ۱، ۶، ۱۴ مربوط می شود و ژنوتیپ شماره ۲ در مقایسه با سایر ژنوتیپ ها با ۲۵/۱=b دارای بزرگترین ضریب رگرسیون و ژنوتیپ شماره ۱۸ با ۶۸/۰=b دارای کمترین ضریب رگرسیون می باشند.
با توجه به شکل ۴-۴ ژنوتیپ ۱۱ روی خط ۱=b قرار گرفته است که بیانگر سازگاری عمومی است. ژنوتیپ های ۱۳ و ۱۴ با توجه به عملکرد بالای خود دارای سازگاری عمومی بالاتری نسبت به سایر ژنوتیپ ها می باشند. ژنوتیپ های ۱، ۶ با داشتن ضریب رگرسیون نزدیک به یک و عملکرد پایین تر از میانگین کل (۶۵۹۲) دارای سازگاری عمومی ضعیف می باشند. ژنوتیپ های ۲، ۳ و ۵ با ضریب رگرسیونی بالاتر از یک و میانگین عملکرد پایین تر نسبت به میانگین کل در محیط های مساعد سازگاری خصوصی نشان می دهند در حالی که ژنوتیپ ۱۸ در محیط های نامساعد سازگاری خصوصی دارد. از نظر پارامتر انحراف از خط رگرسیون نیز ژنوتیپ شماره ۳ دارای انحراف از خط رگرسیون بالایی بود که حاکی از ناپایداری عملکرد دانه این ژنوتیپ در بین ژنوتیپ های آزمایش می باشد. همچنین ژنوتیپ های شماره ۱۱ و ۱۸ در بین ژنوتیپ ها مقدار کمتری را به خود اختصاص دادند که در این میان ژنوتیپ شماره ۱۱ با توجه به ضریب رگرسیون و عملکرد بالاتر از میانگین کل به عنوان ژنوتیپ پایدار در نظر گرفته می شود.
از نظر پارامتر ضریب تشخیص (R2i) ژنوتیپ هایی که بیشترین میزان R2i را داشته باشند قابل قبول خواهند بود بنابراین ژنوتیپ های ۱۲ و ۸ در درجه اول و سپس ژنوتیپ های ۴، ۷ و ۱۶ در درجه دوم میزان بالاتری از این پارامتر را در مقایسه با سایر ژنوتیپ ها به خود اختصاص دادند (جدول ۴-۶).
شکل ۴-۴ پراکنش ضریب رگرسیون نسبت به میانگین عملکرد دانه
جدول ۴-۵ تجزیه واریانس ابرهارت و راسل
