سن آغاز خواندن :

از هنگامی که کودک با زبان نوشتاری در دنیای پیرامون خود برخورد می‌کند فرایند یادگیری خواندن آغاز می‌شود. بین مهارت‌های گفتاری و خواندن و نوشتن پیوند نزدیکی وجود دارد. یادگیری خواندن به همان دلیلی آغاز می‌شود که کودک حرف زدن را یاد می‌گیرند. هنگامی که کودک تلاش می‌کند از محیط خود آگاه شود به سرعت در حال آگاه شدن از ارزش ارتباطات است. ‌بنابرین‏ هر چه زودتر خواندن را با کودک آغاز کنید. او زودتر مهارت‌های اولیه برای رسیدن به مرحله ی خواندن خلاق و عمیق را کسب خواهد کرد. خواندن خلاق روندی است که از ابتدای تولد آغاز می‌شود. کودک واژه ها را که از آواهای گوناگون تشکیل شده است می‌شنود آن ها را به ذهن می‌سپارد و سپس تعمیم‌شان می‌دهد. به تدریج معنی جمله ها را که از ترکیب واژه ها ساخته شده اند درک می‌کند به هنگام آموزش الفبا رمز خوانی متن با یک نگاه گذرا به متن با واژه هایی را که با ماهیت آن‌ ها به خوبی آشنا شده است حدس می زند و به راحتی می‌خواند. در چنین شرایطی کودک نیاز به مکث روی تک تک صداها و آواها ندارد. او با پیش‌بینی و حدس خود نه ‌بر اساس درک معنا به وجود آمده است، متن را به شکلی روان می‌خواند. کودکان از سن ۳ تا ۴ سالگی در بسیاری از عناصر اصلی زبان به مهارت لازم دست می‌یابند و گنجینه های لغات آن ها نسبتاٌ غنی است. آن ها در این سنین می‌توانند کلمات را به صورت های گوناگون در جملات مختلف به کار ببرند و در مکالمه‌ ‌اولیه با دوستان، هم بازی ها و همسالان مهارت لازم را از خود نشان می‌دهند. اما مشکل اصلی آ»نها آموختن خواندن و نوشتن است. برای این که کودکان بخوانند باید دانش زبان را که با آن سخن می‌گویند بیاموزند و لغات و موارد استفاده از زبان را برای فهم زبان نوشتاری به کار بگیرند. برخی از متخصصان تعلیم و تربیت معتقدند که آموزش رسمی‌خواندن را نباید قبل از کلاس اول شروع کرده و مورفت واشبون ‌به این نتیجه رسیدند که بهترین زمان برای آموزش خواندن موقعی است که کودک به سن عقلی شش سال و شش ماه می‌رسد. بدین ترتیب آموزش خواندن در اغلب مدارس در سال اول دبستان آغاز می‌شود. در کشور ایران، سن آغاز آموزش رسمی‌خواندن را شش سالگی تمام می‌دانند و در مدارس دولتی و غیر دولتی ایران چنان چه یک روز از سن رسمی‌کم تر باشد، کودک در پایه اول ثبت نام نمی‌شود.

مهارت خواندن در پایه اول و دوم دبستان :‌

برنامه مهارت خواندن و نوشتن در کلاس ابتدائی دارای ۲ دوره است. دوره آمادگی و دوره آموزش خواندن پایه.

الف ) دوره آمادگی که به هدف عمده اختصاص دارد. اهداف مربوط به زبان گفتاری، اهداف مربوط به زبان نوشتاری تقویت و اصلاح زبان گفتاری :‌آموزش غیر مستقیم این نکته که واحدهای زبانی مثل کلمه از اجزای کوچکتری مثل هجا ( بخش و آه « صدا » تشکیل شده است. آشنایی معلم با مشکلات برخی دانش‌آموزان در تلفظ برخی صداهای زبان فارسی، اصلاح تلفظ کلمات با بیان نام تصاویر صوت آموزی شامل صدا شناسی :‌تمرین صداهای از کلمات هم آغاز و هم پایان. آموزش به کار بردن صحیح کلمات و جملات. مقدمات یادگیری زبان نوشتاری : آموزش صحیح گرفتن مداد و گچ ـ آموزش استفاده صحیح از مداد پاک کن و تخته پاک کن، آموزش چگونگی حرکت چشم از راست به چپ. تمرین اشکال زیر نویس لوحه ها که هر کدام از یک حرف الفبای فارسی هستند. آموزش مفهوم خط زمینه و مفاهیم روی خط. بالای خط و پایین خط که در نوشتن حروف سازنده کلمات بسیار مهم هستند.

ب ) آموزش خواندن پایه : ‌هدف اصلی آموزش خواندن در پایه اول ابتدایی این است که دانش‌آموزان مهارت‌های اساسی خواندن به زبان فارسی را بیاموزند. کلیه حروف الفبای فارسی را بشناسند و کلمات ساده، جلمه های ساده و متون ساده را براحتی بخوانند استفاده از اصل روان شناختی از کل به جزء پیشروی مراحل تدریس ـ یادگیری از صورت‌های کلی به صورت‌های جزئی زبان ـ خواندن همراه با فکر و درک مطلب و سرعت مناسب در خواندن است. آنچه از روش تحلیلی آوا محور در آن وارد شده است، عبارت است از آموختن شکل حروف و صدای آن ها با تأکید بر تلفظ صحیح کلمات و گسترش مهارت‌های دانش‌آموزان برای شناسایی کلمات جدید از کلاس دوم به بعد سعی شود با بهره گرفتن از متونی که به زبان ساده تدوین شده اند و هر کدام موضوع خاصی را دنبال می‌کنند. دانش‌آموزان با روان خوانی متون ساده فارسی آشنا شوند. این متون بدون استفاده ازخط زمینه و با حروف چاپی و رسم الخط معمول جامعه نگاشته می‌شوند ‌به این ترتیب دانش‌آموزان را برای استفاده از متون عادی موجوددر فرهنگ مکتوب جامعه آماده می‌کنند.

روش های آموزش خواندن :