موافقت نامه راجع به اقدامات حفاظتی بخشی از ضمیمه (الف)۱ موافقت نامه سازمان تجارت جهانی است که مقرره ۱۹ گات ۹۴ را توضیح میدهد اما قواعد جدیدی را نیز بیان میکند.
بند اول: موافقت نامه راجع به اقدامات حفاظتی:
۱٫ویژگی ها و شرایط مربوط به اقدامات حفاظتی (ماده ۹ تا ۵)
۲٫ شرایط ماهوی لازم برای اعمال یک اقدام حفاظتی (ماده ۲ و۴)
۳٫ شرایط شکلی (ملی و بینالمللی) لازم برای اعمال یک اقدام حفاظتی (ماده ۲و۱۲) را بیان کردهاست.
درخصوص پیوند میان مقررات موافقت نامه موازین حفاظتی و ماده ۱۹ گات ۹۴ نهاد استیناف در قضیه ” کره – لبنیات ” راجع به اقدامات حفاظتی مطابق مواد ۱ و (الف)۱۱۰۱ موافقت نامه اقدامات حفاظتی چنین گفت : ” هراقدام حفاظتی که بعد از لازم الاجرا شدن موافقت نامه سازمان تجارت جهانی وضع می شود بایستی با مقررات موافقت نامه اقدامات حفاظتی و ماده ۱۹ گات ۹۴ در تطابق باشد.”[۱۵۸]
نهاد استیناف در قضیه ” آرژانتین- پوشاک پا (جوامع اروپایی) ” اشاره کرد که هیچ چیزی در موافقت نامه سازمان تجارت جهانی ، این نیت را که مذاکره کنندگان دور اروگوئه خواسته باشند تا الزامات و شرایط مقرر در ماده ۱۹ گات ۹۴ را در موافقت نامه راجع به اقدامات حفاظتی نیز به حساب آورند القا نمی کند و لذا چنین الزاماتی قابلیت اعمال ندارند[۱۵۹]. این خود دلیلی است بر اهمیت خاص این پیش شرط که موج ناگهانی واردات سبب ” پیشرفت های غیرقابل پیشبینی ” می شود. این شرط در ماده ۱۹ گات ۹۴ نیز آمده است اما نه با آن جزئیاتی که در موافقت نامه اقدامات حفاظتی بیان شده است . با این وجود این شرط کاملا ً قابل اعمال است و ماده ۱۹ گات ۹۴ و موافقت نامه اقدامات حفاظتی هر دو در جای خود به طور همزمان قابل اعمال هستند.[۱۶۰]
بند دوم: ویژگی های اقدامات حفاظتی
اقدامات حفاظتی اقداماتی هستند که با مواد ۲ و ۱۱ گات ۹۴ مغایر بوده و تحت عنوان استثنا ضرورت اقتصادی که در ماده ۱۹ گات ۹۴ و موافقت نامه اقدامات حفاظتی آمده است موجه میشوند[۱۶۱]. هدف از اقدام حفاظتی این است که یک ” فضای تنفسی ” به صنعت داخلی داده شود تا بتواند خود را با وضعیت جدید بازار از طریق محدود کردن موقتی واردات سازگار سازد. اقدامات حفاظتی نوعا ً به این شکلند:
۱٫تعهدات گمرکی الزام آور (مغایر با ماده (۱)۲ گات۹۴)
۲٫ محدودیت های کمی (مغایر با ماده ۱۱ گات ۹۴)[۱۶۲]
موازین حفاظتی میتوانند اشکال دیگری هم داشته باشند زیرا برخلاف آنتی دامپینگ و کانترویلینگ محدود به انواع خاصی از اقدامات نیستند[۱۶۳]. به طور کلی ماده (۱)۵ موافقت نامه اقدامات حفاظتی مقرر میدارد:” هر یک از اعضا بایستی اقدامات حفاظتی را تنها تا حدی که برای جلوگیری یا جبران صدمه جدی و یا برای تسهیل برقراری تعادل و سازگاری با شرایط موجود ضروری است اعمال نماید.”
اعضا بایستی مناسب ترین اقدامات را برای دستیابی به چنین هدفی انتخاب کنند. موافقت نامه اقدامات حفاظتی شرایط خاصی را راجع به :
۱٫دوره زمانی اقدامات حفاظتی ۲٫ اعمال بدون تبعیض اقدامات حفاظتی ۳٫ اقدامات حفاظتی در قالب محدودیت های کمی ۴٫ جبرانی که به کشورهای صادرکننده متاثر از اقدام داده می شود مقرر داشته است.
بند سوم: دوره زمانی اقدامات حفاظتی
موازین حفاظتی ماهیتا ً موقتی هستند. ماده (۱)۵ موافقت نامه راجع به اقدامات حفاظتی مقرر میدارد که موازین حفاظتی تنها میتواند در طی دوره زمانی که برای پیشگیری از ورود صدمه جدی به صنایع داخلی یا جبران آن صدمه و تسهیل تطبیق و سازگاری با واردات لازم است اعمال شوند. در واقع یک اقدام حفاظتی معین نبایستی از چهارسال فراتر رود[۱۶۴]. علاوه بر این یک اقدام حفاظتی که فراتر از یکسال می رود بایستی بهتدریج آزاد شود [۱۶۵]و چنان چه فراتر از سه سال شد طرف اعمال کننده اقدام حمایتی بایستی در نیمه دوره اقدام به بازنگری نموده تا مشخص شود که آیا اقدام حمایتی فوق شرایطی را که ذیلا ً بیان خواهد شد دارا بوده است یا خیر؟[۱۶۶]
گسترش اقدام حفاظتی به فراتر از چهارسال با دو شرط امکان پذیر است:
۱٫تداوم اقدام حفاظتی برای جلوگیری از صدمه جدی به صنعت داخلی لازم باشد.
۲٫دلایلی وجود داشته باشد مبنی بر این که صنعت داخلی در حال تطبیق و سازگاری با واردات است.[۱۶۷]
اما به هیچ وجه نمی توان دوره زمانی موازین حفاظتی را فراتر از ۸ سال برد[۱۶۸]. چنان چه ورود محصولی مشروط به اقدام حفاظتی شود نمی توان مجددا ً آن را مشروط به چنین اقدامی برای یک دوره زمانی معادل اقدام حفاظتی قبلی کرد.[۱۶۹]
یعنی مثلا ً اگر یکی از اعضا یک اقدام حفاظتی را بر واردات تراکتور برای یک دوره ۸ ساله اعمال کند نمی تواند هیچ اقدام حفاظتی را بر واردات تراکتور برای یک دوره ۸ ساله دیگر بعد از خاتمه اقدام اولیه اعمال کند . به این طریق موافقت نامه راجع به اقدامات حفاظتی جلوی وضعیت هایی را که در آن ویژگی موقتی اقدامات حفاظتی به دلیل اعمال مکرر چنین موازینی بر واردات یک کالا زیر پا گذاشته می شود ، میگیرد .ماده ۹۰۲ موافقت نامه اقدامات حفاظتی به کشورهای عضو در حال توسعه اجازه میدهد تا یک اقدام حفاظتی را برای یک دوره فراتر از ده سال نیز اعمال کند کشورهای عضو در حال توسعه همچنین میتوانند یک اقدام حفاظتی جدید هم بر همان کالا اعمال کنند.[۱۷۰]
بند چهارم: اعمال غیرتبعیضی موازین حفاظتی