این اظهارات که شبیه رنگ و لعابهای آهنین واگان هستند باعث میشوند تا ابزار وجودهای مان ملایم تر شوند.اما در هنگام شرمساری ،ابراز وجود کار دشواری ست. کوپاچ ومتز[۷۳](۱۹۹۲) در بحث راجع به استراتژی های با شرمساری ، از لحاظ محتوایی چهار نوع پاسخ را از هم تفکیک میسازند.
۱-معذرت خواهی :معذرت خواهی به شکل های زیر انجام می شود: از جملات ساده متاسفم تا ابراز ندامت و تلاش برای جبران یا تلافی کردن .
۲-توضیح: در این مورد ما برای انکار نقش مان در ارتکاب به عملی ناخوشایند ؛ عذری می آوریم که وخامت و شدت عمل را کم میکند یا آنکه به توجیه گری متوسل میشویم ؛ یعنی مسئولیت آن عمل را می پذیریم ؛ اما ناخوشایند بودن عواقب کارمان را منکر میشویم .
۳-شوخی: گاهی برای مقابله با شرمساری به جوک متوسل میشویم و به این ترتیب امکان طرد شدن را به نفع خود تغییر میدهیم .
۴– اجتناب:در این حالت مااز موضوعات حساس طفره می رویم و موضوع شرم آور را بسرعت عوض میکنیم ، یا ساکت می مانیم و محل را ترک میکنیم .گاهی ما میتوانیم به طور همزمان از دو یا چند مورد از این پاسخها استفاده کنیم مثلاً در هنگام ابراز وجود؛ از توضیح ، معذرت خواهی و جبران استفاده کنیم و شوخی را هم چاشنی آن کنیم . کوپاچ ومتز متذکر میشوند که پرخاشگری در هنگام شرمساری پاسخ مناسبی نیست .روز وتریون[۷۴] (۱۹۷۹) بین سه نوع محتوای ابراز وجود تمایز گذرانده اند:
۱-توصیف
۲-توصیف و مخالفت
۳-توصیف همراه با مخالفت و تقاضای تغییر رفتار
روز و تریون در یافتند هرچه پاسخ افراد از توصیف به سوی استفاده از هر سه نوع پاسخ حرکت میکند ،میزان ابراز وجود هم افزایش مییابد کولوتکین[۷۵] و دیگران (۱۹۸۴)متوجه شدندکه ابراز وجود با تقاضای تغییر رفتار توام است.آن ها همچنین متوجه شدند که ابراز وجود با کلمه ((من)) و پرخاشگری با کلمه ((تو ))همراه است این محققان به برخی دیگر از جنبههای مهم ابرازوجود هم اشاره کردهاند:(اظهارات شناختی نظر فرد درباره وضعیت)، تعیین جهت (اظهارتی که نشان میدهند چه موضوعی را میخواهیم مطرح کنیم)وابرازاحساسات.گلاسی[۷۶] ودیگران (۱۹۸۱) می گویندافرادبایدخرده عناصر ابراز وجود راهم درنظر داشته باشند. این خرده عناصر عبارتند از :ابراز حقوق ، رد کردن ، در خواست تغییر رفتار ، اظهارات همدلانه ،تهدید یا تعارض ودلیل آوردن(فیروزبخت وبیگی ،۱۳۹۰).
۲-عناصر پنهان
منظور از عناصر پنهان آن دسته از افکار ،ایده ها و احساساتی هستند که بر توانایی افراد برای ابراز وجود تاثیر میگذارد. بسیاری از صاحبنظران ،اهمیت پاسخ های پنهان را در ابراز وجود تأیید کردهاند. راکوس (۱۹۹۱) به عناصر پنهانی زیر اشاره میکند :
دانش :
برای ابراز وجودافراد باید از حقوق خود و نحوه احقاق آن ها با خبر باشند.اما همیشه این طورنیست و گاهی لازم می شود وضعیت دیگران را دررابطه با حقوقشان مورد بررسی قرار دهند .به این بررسی واقعیت آزمایی گفته می شود(داولی وونریچ[۷۷] ،۱۹۷۶). شناخت پارامتر های شغل می تواندافرادرا در احقاق حقوق یاری کند و آنها را از کارشان خشنود سازد.زوکر [۷۸](۱۹۸۳) از حقوقی که افراد حق دارند برای ستادن آن ابراز وجود کننند ؛ صورتی تهیه کردهاست حقوق افراد عبارتند از :
-
- ابراز احساسات و عقاید
-
- جدی گرفته شدن صحبت های شان
-
- اولویت داشتن
-
- نه گفتن ،بدون احساس گناه
-
- بیان درخواست های خود
-
- دریافت ما به ازای آنچه پرداختهاند
-
- اشتباه کردن
-
- ابراز وجود ، علی رغم ناخشنودی دیگران از این کار آن ها
- خود داری از ابراز وجود(فیروزبخت وبیگی ،۱۳۹۰).
اعتقادات :گاهی سلطه پذیری افراد ناشی از اعتقادات نادرست شان میباشد .مثلاًگاهی افرادخودرا مجبور می دانند که حتماً انتظارت و فرمایشات بالادستها را برآورده کنند ؛ وگرنه عواقب منفی نافرمانی خود را به جان بخرند. پیش از آنکه بتوانند ابراز وجود کنند ؛ ابتدا باید این نوع اعتقادات شان را اصلاح کنند . بنابرین بهتر است همیشه قبل از برآورده کردن انتظارت دیگران افرادز آن ها بپرسندچرا باید چنین کاری انجام دهند. کوپر مینک وهیمبرگ[۷۹] (۱۹۸۳) متوجه شدند که افراد سلطه پذیر تصور میکنند اگر خواسته های نامعقول دیگران را رد کنند باید منتظر پیامد های نافرمانی خود باشندو اگر این خواسته ها رابرآورده کنند پیامد های کثیری پیش روی آن ها خواهد بود اما در مورد افرادی که ابراز وجود میکنند ؛ ماجرای برعکس است.
ادراک اجتماعی:
اشخاصی که قادر به ابراز وجود نیستند ؛درک دقیقی از رفتار دیگران ندارند مثلا”درخواستهای نامعقول دیگران را درخواستی معقول می دانند.سایرین آن ها را اشخاصی ((سهل الوصول )) می دانند؛ زیرا وسایل خود را به راحتی قرض میدهند، اضافه کاری می کنندو ما نه تنها باید بین کمک کردن ومورد سوء استفاده قرار گرفتن تمایز قایل شویم؛بلکه باید برای جدا ساختن در خواستهای معقول و نامعقول دیگران درک درستی از رفتار آن ها داشته باشیم .
۳-فرایند
نحوه ارائه پاسخ های جسورانه هم نقش مهمی در موفقیت این پاسخ هادارند .برای مثال افراد باید در زمان بندی پاسخ های کلامی و غیر کلامی دقت به خرج دهند .همان طور که اشاره شد ؛ نباید در ابراز وجود درنگ و تأخیر کرد.گاهی افراداجازه میدهند دیگران به حقوقشان تعرض کنند ؛ زیرا واقعا” از پایمال شدن حقوق شان اطمینان ندارند در مواقعی نیز که بعداً متوجه میشوند حقوقشان پایمال شده است باید وضعیت را بازسازی کنند. به دو دلیل برای تقویت اولا” پاداش دادن به دیگران در واقع یک نوع استفاده مثبت ازابراز وجود است کسی که کاری را خوب انجام میدهد مستحق پاداش است. ثانیاً” وقتی به شخصی که با تقاضای افرادموافقت کردهاست پاداش میدهند ؛ از احساسات منفی او ابراز وجودشان می کاهند و او را تشویق میکنند تادر آینده رفتار مناسب تری داشته باشد.
۴-پاسخ های غیر کلامی
آخرین مؤلفه ابراز وجود ، رفتار غیرکلامی است . این مؤلفه شامل موارد زیر است : سطح متوسط تماس چشمی ،اجتناب از حالات چهره ای نامناسب ،استفاده صحیح از ژست ها در حین صحبت و به کار بردن ژست های نامشخص درحین گوش دادن نگهداشتن بدن ،استفاده ازپیراازبانهای نامناسب(زمان پاسخدهی اندک ،دادن پاسخ های غیر طولانی ،سلاست و بلندی صدا و تغییر دادن آن ، و قاطعیت زیاد).
عوامل شخصی وبافتی
عوامل چندی برماهیت ، مقدار و اثر بخشی ابراز وجود تاثیر میگذارند: