۳ ـ شناخت ضعف‌ها و نواقص طرح مذکور در حوزه تقنین و اجرا به منظور کارآمدی هرچه بیشتر آن در پیشگیری از جرایم ثبتی و ارائه پیشنهادات لازم جهت اصلاح قانون و نحوه اجرا
ز) روش تحقیق
نوع تحقیق حاضر بر اساس هدف کاربردی است زیرا نتایج حاصل از آن می‌تواند در رفع نیازها و ابهامات موجود در خصوص نقش اجرای طرح کاداستر در پیشگیری از جرایم ثبتی مورد استفاده قرار گیرد و بر اساس روش تجزیه و تحلیل داده ها نیز مبتنی بر روش توصیفی ـ تحلیلی است چرا که در این تحقیق به سؤالات «چیست و چگونه هست» پاسخ داده شده به گونه‌ای که با توصیف مفاهیم مربوطه و تحلیل قوانین و مقررات جرایم ثبتی و قانون طرح جامع کاداستر و نتایج حاصل ازاجرای آن و استفاده از روش‌های استدلالی در تطبیق این نتایج با شرایط ارتکاب جرایم مذکور به شرح و بررسی تأثیرات پیشگیرانه اجرای طرح کاداستر در جرایم ثبتی خواهیم پرداخت.
روش جمع آورری اطلاعات نیز مبتنی بر مطالعات کتابخانه‌ای بوده و در این روش منابع موجود مورد بررسی قرارگرفته و سپس مورد استناد واقع شده اند.
ح) محدودیت‌ها و موانع تحقیق
۱ ـ کمبود منابع و در واقع از آنجایی که قانون جامع کاداستر به تازگی به تصویب رسیده در بسیاری از موارد با نبود منابع مرتبط به روز و مفید و منطبق با قانون جدید روبرو بودیم و محدود منابع موجود نیز مربوط به قوانین مرتبط قبلی بوده که با تصویب قانون جدید نسخ گردیده.
۲ ـ قانون جدید التصویب طرح جامع کاداستر به تازگی به اجرا در آمده است ولی تاکنون نتایج و آمار ملموسی در دست نمی باشد.
ط) سازماندهی تحقیق
این تحقیق دارای یک مقدمه و سه فصل است که فصل اول به بیان مفاهیم مورد نیاز و ضروری در تحقیق پرداخته شده است. از جمله این مفاهیم کاداستر، انواع کاداستر و مفاهیم مرتبط با آن، جرایم ثبتی، تفاوت این جرایم با تخلفات ثبتی، انواع جرایم ثبتی، عوامل آن، مفهوم پیشگیری، انواع پیشگیری و… است. در فصل دوم جرایم ثبتی خاص و جرایم ثبتی در حکم جعل و ارکان جرمهای مذکور وتأثیر کاداستر در پیشگیری ازآنها را مورد تحلیل وبررسی قرار گرفته است و در فصل سوم نیز جرایم ثبتی در حکم خیانت در امانت و جرایم ثبتی در حکم کلاهبرداری و تأثیر کاداستر در پیشگیری از این جرایم را تحلیل و بررسی نموده و در پایان با نتیجه گیری وچند پیشنهاد و ذکر منابع و مآخذ و نگارش چکیده انگلیسی به رساله خویش پایان داده ام.
فصل اول: مفاهیم، تاریخچه و عوامل زمینه‌ساز جرایم ثبتی
در ابتدا و در فصل نخستین به بررسی مفاهیم اصلی و فرعی کاداستر و جرایم ثبتی و انواع و علل آن به شرح ذیل می‌پردازیم:
مبحث اول: مفاهیم
در ذیل مفاهیم اصلی مرتبط با بحث را در سه گفتار باموضوع های کاداستر ، جرایم ثبتی و پیشگیری از جرم تبیین می نماییم.
گفتار اول: کاداسترومفاهیم مشابه ومرتبط با آن
در بیان مفهوم کاداستر ابتدا تعاریف مختلف از کاداستر و سپس مفاهیم مشابه و مرتبط به آن، بدین شرح بررسی می شود.
الف) تعاریف کاداستر
کلمه کاداستر از کلمه یونانی Katastichon به معنی “دفترچه یادداشت” گرفته شده است، این واژه در طول زمان در زبان لاتین به “Capitastrum” تغییر یافته است و یونانی‌ها و رومی‌ها آن را برای تعیین محدوده زمین‌ها و میزان اخذ مالیات به کار می‌بردند. در قرن هجدهم در کشورهای صنعتی، همپای تحولات اقتصادی و اجتماعی، نحوه استفاده از زمین (کاربری زمین) و تعیین مشخصات آن مورد توجه خاص قرار گرفت و به تدریج به روش‌ها و تکنیک‌های دقیق‌تری برای ثبت مشخصات زمین و مالکیت آن به کار گرفته شد[۱]، که تحت عنوان کاداستر معروف گردید.[۲] در واقع، کاداستر تأیید جغرافیایی نظام ثبت مالکیت زمین است. هدف کاداستر باید تضمین آن باشد که قطعات در رابطه جغرافیایی صحیح باهم نشان داده شوند و مرزهایشان به طور صحیح و به گونه‌ای که مؤثر در رسیدن به اهداف ثبت مالکیت زمین باشد، تعیین شوند. بنابرین استفاده از کاداستر دستیابی به یک نظام اطلاعاتی را که شامل دو قسم اطلاعات است فراهم می‌کند: یک قسم، نقشه‌های جغرافیایی که نشان دهنده سایز و موقعیت همه قطعات زمین هستند و قسم دیگر متن ثبت شده‌ای که شامل وضعیت حقوقی هر قطعه زمین می‌باشد. ثبت زمین و کاداستر ارتباط قوی‌ای باهم دارند و می‌توانند مکمل هم باشند. این ارتباط به اندازه‌ای است که برخی ترکیب نظام عینی و کاداستر را سبب ایجاد یک نظام جدید ثبت املاک دانسته‌اند و از آن با نام‌های مختلفی چون “نظام جامع ثبت زمین[۳]” “نظام کاداستر[۴]” ، “نظام مدیریت زمین[۵]” یادکرده اند.
به نظر می‌رسد یادکردن از کاداستر به عنوان یک نظام جامع ثبت زمین و یا مدیریت آن چندان صحیح نیست. چه آن که کاداستر صرفا یکی از ابزارهایی است که در نظام ثبت عینی برای رسیدن به اهدافش کاربرد دارد.[۶]
در کتاب «مبسوط در ترمینولوژی حقوق» اثر دکتر مـحمد جعفر جعفری لنگرودی ذیل «کاداستر» چنین آمده است:
۱ ـ مجموعه دفاتر و اسنادی که دلالت بر مساحت اراضی زراعی و غیر زراعی و املاک و نقشه و حدود تفصیلی آن ها در مناطق مختلف کشور کند و هدف آن ها تعیین نماید.
۲ ـ مالیات‌های اراضی بر ارزش و منافع آن ها و ثبت صحیح املاک و حذف تعارض اسناد مالکیت است.
۳ ـ نفس اقدام راجع به کارهای مربوط به امور را گویند. اعراب آن را کاداستر (ارقه بر وزن غرفه) گویند.
معنی واژه کاداستر بـرای عـامه مردم ایران نامأنوس و ناآشنا است و متأسفانه بسیاری از افراد تحصیل کرده و حتی بعضی مسؤولان نیز اطلاع دقیق از معنی و مفهوم این واژه ندارند. ولی با توجه به اهمیت و نقش مستقیم کاداستر در زندگی فـردی و اقـتصادی واجتماعی جامعه لازم است آحاد مردم و متصدیان امور با مفهوم کاداستر و اهمیت آن در تثبیت موقعیت املاک و ارتباط جغرافیایی املاک با یکدیگر آشنایی لازم را داشته باشند. در این مختصر، سعی شده تعریفی از کاداستر و نیز رونـد اجـرای آن و تـاریخچه کاداستر درجهان و ایران و نهایتاً تأثیر آن در رفـع اخـتلافات و دعاوی ملکی بیان شود.
در ماده یک آیین‌نامه حدود و وظایف و تشکیلات کاداستر مصوب ۱۵ دیـ‌ماه ۱۳۷۹درخـصوص تـعریف نقشه کاداستر آمده؛ به مجموعه عملیات فنی، مهندسی، ممیزی، ثبتی و حقوقی در مورد املاکی اطلاق مـی‌شود کـه جریان ثبتی آن خاتمه یافته اعم از این که دردفتر املاک ثبت شده یا نشده باشد به جـهت آنـ‌که مـحدوده و موقعیت املاک را مشخص نماید و ارتباط جغرافیایی آن ها را با یکدیگر نشان دهد و به مـنظور ثـبت مـالکیت و تسهیل در حل و فصل دعاوی ملکی و ثبت املاک و سایر موارد مربوط به املاک اجرا گردد.
از نـظر فـدراسیون بـین المللی نقشه‌برداری (GIF) کاداستر را می‌توان فهرست مرتب‌شده‌ای از اطلاعات قطعات زمین در داخل مرز جغرافیایی یک کشور یا یـک مـنطقه دانست که با نقشه‌برداری از حدود و قطعات شروع می‌گردد و سپس سایر مشخصات موردنیاز مانند حـقوق مـلکی، کاربردی، اندازه و ارزش بـه نقشه بزرگ مقیاس قطعات ضمیمه شده و به طور رسمی به ثبت می‌رسد.
