همچنین در پژوهشی دیگر اثربخشی درمان ترکیبی شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی و درمان شناختی-رفتاری را بر کاهش تعمیم پذیری در حافظه ی سرگذشتی بیماران افسرده مورد آزمایش قرار دادند ، که نتایج مطالعه بیانگر اثر بخشی معنی دار درمان ترکیبی در کاهش تعمیم پذیری حافظه ی سرگذشتی و افزایش اختصاصی کردن حافظه ی سرگذشتی نسبت به درمان شناختی و دارودرمانی بود(امیدی و همکاران۱۳۸۸).
امیدی و همکاران در پژوهشی ، ترکیب شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی و درمان شناختی- رفتاری را با شناخت درمانی به تنهایی و نیز استفاده از درمانهای معمول دارویی را برای افرادی که در مرحله ی فعال افسردگی بودند مقایسه کردند ، نتایج نشان دهنده ی برتری دو روش رواندرمانی نسبت به دارودرمانی در کاهش نشانگان افسردگی بود، در حالی که بین این دو روش تفاوت معنی داری در اثر بخشی مشاهده نشد(امیدی و همکاران۱۳۸۷).
(کاویانی و همکاران ۱۳۸۷) در تحلیل نتایج خود نشان دادند که ذهن آگاهی مبتنی بر شناخت درمانی، کیفیت زندگی را افزایش و افسردگی را کاهش میدهد.
(آذرگون و همکاران ۱۳۸۶) پژوهشی را تحت عنوان اثربخشی آموزش ذهن آگاهی بر کاهش نشخوار فکری و افسردگی دانشجویان دانشگاه اصفهان اجرا نمودند. به این منظور ۳۶ بیمار مبتلا به افسردگی (۱۲ مردو ۲۴ زن) به طور تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل قرار گرفتند. کلیه بیماران پیش از درمان و پس از آن، دو پرسشنامه افسردگی بک و نشخوار فکری را تکمیل نمودند. بعد از اجرای مداخله ۸ جلسه ای روی افراد گروه آزمایشی ، نتایج تحلیل کوواریانس حاکی از اثربخشی روش شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی بود. به طوری که در نمرات حاصل از پرسشنامه های گروه آزمایش در مقایسه با گروه کنترل تفاوت معناداری مشاهده شد (۱۰/۰ P<) . همچنین مشاهدات کیفی نشان داد روش مذکور در بالا بردن تمرکز و همچنین پیشگیری از افسردگی مؤثر است.
در پژوهشی که به روش مطالعه ی موردی انجام شد، اثربخشی ذهن آگاهی مبتنی بر شناخت درمانی در درمان و جلوگیری از عود و بازگشت افسرده خویی مورد بررسی قرار گرفت ، نتایج حاکی از کاهش معنی دار در شدت افسردگی ، اضطراب و افزایش عزت نفس در شرکت کنندگان بود(حمیدپورحسن ۱۳۸۶).
کاویانی و همکاران اثربخشی ذهن آگاهی مبتنی بر شناخت درمانی را بر افسردگی در جمعیت دانشجویان ارزیابی کردند.در یک مطالعه دانشجویانی که در پرسشنامه ی افسردکی بک نمرات بالایی کسب کرده بودند ، پس از قرار گرفتن تحت آموزش و در یک پی گیری ۶۰ روزه در اضطراب ،افسردگی ،نگرش ناکارآمد و افکار خودآیند کاهش نشان دادند.(کاویانی ۱۳۸۴).
فصل سوم
روش تحقیق
مقدمه:
در این فصل ابتدا به طرح پژوهش، جامعه آماری،نمونه و روش نمونه گیری، روش جمع آوری داده ها که شامل(روش کتابخانه ای و میدانی) میباشد و به مشخصات ابزار پژوهش(پرسشنامه سبک نشخوار فکری نولن و هوکسما، افسردگی بک وپرسشنامه اضطراب و نگرانی پن) ،شیوه اجرای پژوهش، تعداد و شیوه های کلاس های آموزشی، و روش های آماری مورد استفاده در این پژوهش پرداخته شده است.
طرح پژوهش:
پژوهش حاضر یک مطالعه نیمه آزمایشی است، طرح تحقیق عبارت از طرح پیش آزمون- پس آزمون با گروه کنترل است که از دو گروه آزمودنی تشکیل شده و هردو گروه دو بار مورد سنجش قرارگرفته اند. اندازه گیری اول با اجرای یک پیش آزمون و اندازه گیری دوم، پس از اعمال متغیر مستقل برای گروه آزمایشی با یک پس آزمون بر روی هردو گروه آزمایش و کنترل انجام گرفته است. برای تشکیل گروه آزمایش و کنترل، با بهره گرفتن از روش نمونه گیری تصادفی، نیمی از آزمودنی ها در گروه اول و نیمی از آ ن ها در گروه دوم قرار گرفتند. با بهره گرفتن از نمونه گیری تصادفی دو گروه مشابه همدیگر بوده و اندازه گیری متغیر وابسته برای هردو آ نها در یک زمان و تحت یک شرایط صورت گرفته است که دیاگرام آن به شرح زیر است :
طرح پیش آزمون و پس آزمون با گروه کنترل
پس آزمون
متغیر مستقل
پیش آزمون
انتخاب تصادفی
گروه آزمایشی
T2
×
T1
R E
گروه کنترل
T2
T1
R C
جامعه آماری:
جامعه آماری پژوهش حاضر شامل کلیه زنان شاغل در بخش اورژانس بیمارستان شهدا شهر تهران در سال۱۳۹۴ میباشد.
نمونه و روش نمونهگیری:
پژوهش حاضراز نظر هدف کاربردی و به لحاظ شیوه اجرا نیمه آزمایشی با گروه کنترل است.با بهره گرفتن از روش نمونه گیری تصادفی از بین زنان شاغل در بخش اورژانس بیمارستان شهدا،با توجه به ملاکهای در نظر گرفته شده ۳۰ نفر از این زنان انتخاب و به دو گروه آزمایش و کنترل تقسیم شد ند(۱۵نفر برای هر گروه) سپس پرسشنامه های نشخوارفکری،افسردگی بک، و احساس نگرانی از هردو گروه آزمودنی گرفته شد، گروه آزمایش آموزش شناخت درمانی مبتنی بر حضور ذهن به شیوه گروهی رادر ۸ جلسه ۹۰ دقیقه ای به مدت ۲ماه، دریافت کرد و گروه کنترل در این مدت آموزشی دریافت نکرد.
ملاکهای ورود و خروج
برخی از ملاکهای ورود نمونه به تحقیق عبارتند از :
۱) تشخیص افسردگی ،نشخوارفکری و نگرانی با بهره گرفتن از آزمون های استاندارد شده
۲) رضایت آگاهانه از روش درمانی و فرایند پژوهش
۳)جنسیت(زنان)
برخی از معیارهای خروج نمونه از تحقیق عبارت خواهند بود از :
۱-)نبود اختلال های همبود ازجمله وسواس،دوقطبی و…
۲) داشتن مشکلات خانوادگی ،اعتیاد، و…
روش های جمع آوری داده ها
در این پژوهش روش گردآوری اطلاعات کتابخانه ای و میدانی میباشد.
ابزار اندازه گیری داده ها
پرسشنامه سبک پاسخ نشخوارذهنی (RSQ)[62]:
مهمترین وسیله ی سنجش سبکهای پاسخ افسردگی،پرسشنامه سبک پاسخ نشخوار ذهنی است.این پرسشنامه برای سنجش نحوه گرایش به پاسخ در مقابل افسردگی طرح ریزی شده است و در آن آزمودنیها خواسته می شود بیان نمایند زمانی که احساس افسردگی یا غمگینی میکنند عموما چه عملی را انجام میدهند(نولن- هاکسما،پارکر ولارسون۱۹۹۴).
پرسشنامه ی اصلی سبک پاسخ نشخوار ذهنی گزینه دارد وبرای شناسایی میزان استفاده از چهار نوع را هبرد مقابله ای،”حل مسئله،توجه برگردانی،و نشخوار ذهنی و کاربرد فعالیتهای خطرناک” که در پاسخ به خلق افسرده اشخاص از آن ها استفاده میکنند به کار می رود(فرسکو و همکاران۲۰۰۲).
در سالهای اخیر پژوهشگران به علت پایین بودن میزان اعتبار و پایایی بخشهای فرعی”حل مسئله و کاربرد فعالیتهای خطر ناک” پرسشنامه سبک پاسخ،ترجیح میدهند که تنها از مقیاس های فرعی نشخوار ذهنی و توجه بر گردانی این پرسشنامه استفاده نمایند(تامس و همکاران۲۰۰۷).